پایان کار تالار اول؛ خداحافظی با دلار ۸۰ تومانی
تغییرات بنیادین در بازار ارز مرکز مبادله ایران کلید خورده است. طبق برنامه ریزی جدید، بناست معاملات ارزی که تاکنون ذیل تالار اول انجام می شد، به کلی حذف شود. پیش از این، کلیه خرید و فروش های ارزی زیرمجموعه دولت با نرخی نزدیک به ۸۰ هزار تومان در این تالار صورت می گرفت که فاصله معناداری با بازار آزاد داشت.
با اجرای سیاست ارز تک نرخی، تمامی این معاملات به تالار دوم منتقل می شود. نرخ مبادله در تالار دوم هم اکنون بیش از ۱۱۷ هزار تومان است و به صورت شناور تعیین می شود. این جهش قیمتی به معنای پذیرش واقعیت های بازار توسط دولت و پایان دادن به سرکوب نرخ ارز در سامانه های رسمی است.
نزدیک شدن نرخ رسمی به بازار غیررسمی
روند قیمت ها در هفته های اخیر نشان می دهد که نرخ تالار دوم مرکز مبادله با سرعتی قابل توجه در حال پیشی گرفتن از نرخ های دستوری و نزدیک شدن به بازار آزاد است. هدف از این همگرایی، تحقق ارز تک نرخی و حذف انگیزه های رانت جویانه است.
زمانی که فاصله بین ارز دولتی و آزاد زیاد باشد، تقاضای کاذب برای دریافت ارز ارزان و فروش آن در بازار سیاه شکل می گیرد. اما با رسیدن نرخ رسمی به بالای ۱۱۷ هزار تومان، این فاصله به حداقل رسیده و جذابیت دلالی از بین می رود.
موافقان و مخالفان چه می گویند؟
اجرای طرح ارز تک نرخی در بدنه دولت بدون مخالف نبوده است. برخی نگران شوک تورمی ناشی از افزایش نرخ محاسباتی ارز هستند. با این حال، تصمیم گیران ارشد اقتصادی بر این باورند که مزایای این طرح بیشتر از معایب آن است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند حذف تالار اول و حرکت به سمت ارز تک نرخی، می تواند عرضه ارز حاصل از صادرات را تسریع کند. صادرکنندگان که پیش از این تمایلی به عرضه دلار خود با نرخ پایین ۸۰ هزار تومان نداشتند، اکنون با نرخ های واقعی تر (۱۱۷ هزار تومان) انگیزه بیشتری برای بازگرداندن ارز به چرخه اقتصادی کشور خواهند داشت.
سوالات متداول
ارز تک نرخی چیست و چه تاثیری دارد؟
ارز تک نرخی به معنای یکسان سازی نرخ ارز دولتی و بازار آزاد است که باعث حذف رانت، شفافیت اقتصادی و جلوگیری از فساد ناشی از ارز چند نرخی می شود.
نرخ جدید ارز در مرکز مبادله چقدر است؟
با انتقال معاملات به تالار دوم، نرخ جدید ارز برای مبادلات دولتی و رسمی به بیش از ۱۱۷ هزار تومان افزایش یافته است.
تکلیف تالار اول مرکز مبادله چه می شود؟
طبق تصمیم جدید برای اجرای ارز تک نرخی، تالار اول که ارز را با قیمت پایین تر (حدود ۸۰ هزار تومان) عرضه می کرد، حذف خواهد شد.
آیا این طرح باعث افزایش صادرات می شود؟
بله، کارشناسان معتقدند واقعی شدن نرخ ارز و حرکت به سمت ارز تک نرخی، انگیزه صادرکنندگان برای بازگشت ارز را افزایش می دهد.
نتیجه گیری
کلید خوردن پروژه ارز تک نرخی در روز جمعه ۵ دی ماه ۱۴۰۴، نشان دهنده تغییر ریل سیاست های پولی کشور است. دولت با انتقال معاملات به تالار دوم و پذیرش نرخ ۱۱۷ هزار تومانی، ریسک سیاسی این تصمیم را پذیرفته تا ساختار معیوب چند نرخی را اصلاح کند. اگرچه ممکن است در کوتاه مدت شاهد نوساناتی باشیم، اما شفافیت حاصل از ارز تک نرخی و حذف رانت های میلیاردی، می تواند به نفع تولید و صادرات کشور تمام شود. برای پیگیری لحظه ای اخبار ارز می توانید به وبسایت پرداد خبر مراجعه کنید.
