اهمیت آغاز عرضه بنزین سوپر وارداتی در تغییر پارادایم بازار سوخت کشور نهفته است. برای نخستین بار، انحصار دولت در تامین بنزین شکسته شده و بخش خصوصی با مجوز واردات، بنزین باکیفیت جهانی را با قیمت غیر یارانه ای (نزدیک به نرخ فوب خلیج فارس) عرضه می کند. این اقدام ضمن پاسخگویی به نیاز خودروهای لوکس و توربو که از کیفیت پایین بنزین داخلی آسیب می دیدند، فشار تقاضا را از روی دولت برمی دارد و مدلی جدید از قیمت گذاری شناور سوخت را در کشور آزمایش می کند.
فرآیند عرضه در بورس انرژی؛ گام اول از فردا
سخنگوی صنف جایگاه داران سوخت با تشریح روند اجرایی کار گفت: “هفته گذشته، تابلوی بورس قیمت پایه را نشان داد که حدود ۶۵۸۰۰ تومان بود و مقرر است که فرآیند خرید و عرضه بنزین سوپر وارداتی از دوم آذرماه در بورس انرژی آغاز شود.”
به گفته نواز، در این مرحله شرکت های حقوقی دارای مجوز (که حدود ۲۴ شرکت واردکننده و توزیع کننده هستند)، اقدام به خرید محموله های بنزین از بورس می کنند. حداقل خرید برای شرکت های توزیع کننده ۲۰۰۰ لیتر و حداکثر آن ۳۰۰ هزار لیتر تعیین شده است. البته محموله های اصلی که وارد بنادر کشور می شود، حجم بسیار بالاتری دارد و این اعداد مربوط به معاملات خرد در بورس برای توزیع است.
استفاده از بورس انرژی برای عرضه بنزین سوپر وارداتی با هدف شفافیت قیمت ها انجام می شود، هرچند قانون اجازه مذاکره مستقیم و خارج از بورس را نیز داده است. با این حال، شفافیت بورس به نفع مصرف کننده نهایی خواهد بود تا قیمت ها بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا کشف شود.
قیمت نهایی چقدر خواهد بود؟
یکی از مهم ترین سوالات مردم، قیمت نهایی هر لیتر از این سوخت در پمپ بنزین است. عدد ۶۵ هزار و ۸۰۰ تومان، “قیمت پایه” در بورس است. به این مبلغ باید هزینه های جانبی اضافه شود.
رضا نواز در این باره توضیح داد: “قیمت نهایی بر اساس آنچه که اشاره شد باید به جایگاه برسد. این قیمت ممکن است تحت تاثیر تغییرات قرار بگیرد و کاهش یا افزایش یابد.” هزینه های حمل و نقل، انبارداری، کارمزد جایگاه و سود شرکت واردکننده به قیمت پایه افزوده خواهد شد. بنابراین پیش بینی می شود قیمت نهایی روی تابلوی جایگاه، رقمی بالاتر از نرخ پایه باشد. با این حال، شورای سیاست گذاری تلاش دارد تا قیمت برای مردم به صرفه باشد و سودآوری شرکت ها در اولویت بعدی قرار گیرد.
زمان رسیدن بنزین به باک خودروها
اگرچه فرآیند اداری و مالی عرضه بنزین سوپر وارداتی از فردا (۲ آذر) شروع می شود، اما رسیدن فیزیکی سوخت به جایگاه ها زمان بر خواهد بود.
سخنگوی صنف جایگاه داران تصریح کرد: “اینکه این روال به کجا برسد و در جایگاه عرضه شود، ممکن است بین یک هفته تا یک ماه زمان ببرد. اگر همه چیز به سرعت پیش برود، ممکن است در یک هفته آماده شود، ولی اگر کمی طول بکشد، احتمالا تا یک ماه زمان خواهد برد.” بنابراین دارندگان خودرو باید کمی صبر کنند تا نازل های مخصوص این سوخت در جایگاه ها فعال شود.
تفاوت با بنزین سهمیه ای؛ کارت سوخت لازم نیست
نکته بسیار مهمی که وزیر نفت و مسئولان صنفی بر آن تاکید دارند، عدم ارتباط این طرح با بنزین سهمیه ای و یارانه ای است.
نواز تاکید کرد: “در موضوع بنزین سهمیه ای، هیچ تغییری در سهمیه و قیمت بنزین برای عموم مردم اتفاق نخواهد افتاد. سهمیه های بنزین هیچ تغییری در حجم و قیمت آنها نخواهند داشت. طبیعتا ۶۰ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی و ۱۰۰ لیتر بنزین ۳۰۰۰ تومانی طبق روال گذشته واریز خواهد شد.”
بنابراین، عرضه بنزین سوپر وارداتی یک گزینه اختیاری و لوکس محسوب می شود. برای دریافت این بنزین نیازی به استفاده از کارت سوخت شخصی نیست و قیمت آن به صورت آزاد محاسبه می شود. این تفکیک کامل، خیال عموم مردم را از بابت شایعات گرانی بنزین معمولی راحت می کند.
کدام جایگاه ها بنزین سوپر وارداتی دارند؟
توزیع این سوخت جدید نیازمند زیرساخت های خاصی در جایگاه ها است. جایگاه منتخب باید دارای مخزن مجزا و سکوی (لاین) جداگانه برای عرضه بنزین سوپر وارداتی باشد تا با بنزین معمولی یا سوپر داخلی مخلوط نشود.
سخنگوی صنف جایگاه داران اعلام کرد: “اولویت تامین این بنزین در تهران و کلان شهرها خواهد بود. استان های دیگر در اولویت بعدی قرار خواهند گرفت.” دلیل این اولویت بندی، تمرکز خودروهای وارداتی و توربو شارژ حساس به کیفیت سوخت در کلان شهرها است. همچنین آلودگی هوا در این شهرها، نیاز به سوخت باکیفیت یورو ۵ و یورو ۶ را دوچندان می کند.
مشخصات ظاهری در جایگاه
برای جلوگیری از اشتباه رانندگان، تمهیدات ظاهری نیز اندیشیده شده است. نواز گفت: “قیمت سوخت به وضوح روی سکو مشخص خواهد بود و رنگ سکو نیز متفاوت خواهد بود. پرسنل جایگاه نیز اطلاعات لازم را خواهند داد.” این یعنی راننده قبل از سوخت گیری کاملا متوجه می شود که در صف عرضه بنزین سوپر وارداتی قرار گرفته و قرار است هزینه ای متفاوت پرداخت کند.
نقش بخش خصوصی و کیفیت سوخت
این طرح حاصل همکاری مشترک وزارت نفت، مجلس و بخش خصوصی است. در قانون بودجه ۱۴۰۴ تمهیداتی برای کاهش مالیات واردات سوخت در نظر گرفته شد تا قیمت نهایی خیلی بالا نرود. اکنون ۲۴ شرکت مجوز گرفته اند تا تحت نظارت عالی وزارت نفت و سازمان ملی استاندارد، اقدام به واردات و عرضه بنزین سوپر وارداتی کنند.
کیفیت این سوخت یکی از دغدغه های اصلی است. با توجه به اینکه واردات از بازارهای جهانی انجام می شود، انتظار می رود اکتان و کیفیت احتراق این بنزین بسیار بالاتر از نمونه های داخلی باشد که این امر منجر به کاهش استهلاک موتور خودروهای مدل بالا و کاهش آلودگی هوا خواهد شد.
نتیجه گیری
آغاز عرضه بنزین سوپر وارداتی از فردا دوم آذر ماه، نقطه عطفی در تاریخ انرژی کشور است. این طرح با هدف تامین نیاز صاحبان خودروهای مدرن و کاهش بار از روی دوش دولت اجرا می شود. با قیمت پایه حدود ۶۶ هزار تومان، این سوخت مشتریان خاص خود را خواهد داشت و فشاری بر عموم مردم وارد نمی کند، چرا که سهمیه های یارانه ای (۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی) همچنان پابرجاست. اگرچه ممکن است توزیع فیزیکی در پمپ بنزین ها تا یک ماه طول بکشد، اما ورود بخش خصوصی به بازار سوخت، نویدبخش ارتقای کیفیت خدمات و تنوع سبد سوختی کشور است. برای پیگیری آخرین اخبار و لیست جایگاه های منتخب می توانید به وبسایت پرداد خبر مراجعه کنید.
سوالات متداول
قیمت بنزین سوپر وارداتی چقدر است؟
قیمت پایه این بنزین در بورس انرژی حدود ۶۵ هزار و ۸۰۰ تومان تعیین شده است. قیمت نهایی در جایگاه با احتساب هزینه های حمل و توزیع مشخص خواهد شد و ممکن است شناور باشد.
از چه زمانی می توانیم بنزین سوپر وارداتی بزنیم؟
فرآیند خرید و عرضه در بورس از فردا ۲ آذر ۱۴۰۴ آغاز می شود، اما رسیدن سوخت به نازل های جایگاه ها ممکن است بین یک هفته تا یک ماه زمان ببرد.
آیا بنزین سهمیه ای و آزاد معمولی گران می شود؟
خیر. وزیر نفت و مسئولان صنفی تاکید کرده اند که عرضه بنزین سوپر وارداتی هیچ ارتباطی به بنزین سهمیه ای ندارد و سهمیه ۶۰ لیتر ۱۵۰۰ تومانی و بنزین ۳۰۰۰ تومانی بدون تغییر باقی می ماند.
برای دریافت بنزین سوپر وارداتی نیاز به کارت سوخت است؟
خیر. این بنزین با قیمت آزاد و توسط بخش خصوصی عرضه می شود و برای دریافت آن نیازی به ارائه کارت هوشمند سوخت شخصی نیست.
