شاخصهای کیفیت شبکه؛ فراتر از سرعت دانلود
وقتی صحبت از کیفیت اینترنت میشود، اکثر کاربران تنها به سرعت دانلود توجه میکنند، اما کارشناسان فنی معتقدند که شاخصهایی مانند زمان تاخیر (Ping یا RTT) و نوسان تاخیر (Jitter) نقش بسیار مهمتری در تجربه کاربری، به ویژه در تماسهای تصویری و بازیهای آنلاین دارند. گزارش رگولاتوری علاوه بر بررسی قطعی اینترنت اپراتورها، به این شاخصها نیز پرداخته است.
بررسی متوسط زمان رفت و برگشت بسته (RTT)
شاخص RTT یا همان پینگ، مدت زمانی است که طول میکشد تا یک بسته داده از دستگاه کاربر به سرور مقصد رفته و پاسخ آن بازگردد. هرچه این عدد کمتر باشد، کیفیت شبکه بهتر است. بر اساس آمار تابستان ۱۴۰۴، وضعیت به شرح زیر است:
- اینترنت ثابت: در بخش داخلی ۱۹.۸۶ میلیثانیه و در بخش بینالملل ۷۶.۱ میلیثانیه.
- اینترنت سیار: در بخش داخلی ۳۵.۶۵ میلیثانیه و در بخش بینالملل ۹۵.۸۶ میلیثانیه.
این آمار نشان میدهد که اینترنت ثابت همچنان پایداری و سرعت پاسخگویی بهتری نسبت به اینترنت سیار دارد و قطعی اینترنت اپراتورها در شبکه سیار میتواند تاثیر مخربتری بر تجربه کاربر داشته باشد.
نوسان تاخیر یا جیتر (Jitter)
جیتر به معنای تغییرات در زمان تاخیر است. اگر جیتر بالا باشد، صدا در تماس اینترنتی بریدهبریده میشود. طبق گزارش، جیتر در شبکههای ثابت حدود ۱ میلیثانیه است، اما در اینترنت سیار این رقم به ۶.۹۹ میلیثانیه (داخلی) و ۸.۹۱ میلیثانیه (بینالملل) میرسد که نشاندهنده نوسان بیشتر در شبکه موبایل است.

آمار دقیق قطعی اینترنت اپراتورها در تابستان ۱۴۰۴
شاید جذابترین بخش این گزارش برای کاربران، مقایسه مستقیم اپراتورها در زمینه پایداری شبکه باشد. قطعی اینترنت اپراتورها به معنای درصدی از زمان است که سرویس داده در دسترس مشترکین نبوده است. این شاخص مستقیماً نشاندهنده قابلیت اطمینان شبکه است.
همراه اول؛ پیشتاز در پایداری 3G
طبق اطلاعات منتشر شده، همراه اول در زمینه قطعی اینترنت اپراتورها عملکرد قابل قبولی داشته است. میزان قطعی سرویس داده این اپراتور در فناوری نسل سوم (3G) برابر با ۰.۳۸ درصد و در فناوری نسل چهارم (4G) برابر با ۰.۲۲ درصد ثبت شده است. این ارقام نشان میدهد که اپراتور اول توانسته است ثبات خوبی را در شبکه خود ایجاد کند.
ایرانسل؛ رقابت نزدیک در 4G
در سمت دیگر، ایرانسل قرار دارد. آمار قطعی اینترنت اپراتورها برای ایرانسل نشان میدهد که در بخش 3G میزان قطعی ۰.۶ درصد بوده که نسبت به همراه اول بالاتر است. اما در بخش حیاتی و پرکاربرد 4G، ایرانسل با ثبت رقم ۰.۲۲ درصد، دقیقاً مشابه همراه اول عمل کرده است. این تساوی در آمار قطعی اینترنت اپراتورها در بخش 4G نشاندهنده رقابت فنی بسیار نزدیک دو اپراتور بزرگ کشور است.
رایتل؛ نیازمند بهبود
اپراتور سوم یا رایتل، آمار متفاوتی را ثبت کرده است. میزان قطعی اینترنت اپراتورها برای رایتل در نسل سوم ۰.۶۸ درصد و در نسل چهارم ۰.۲۴ درصد اعلام شده است. این ارقام نشان میدهد که رایتل در مقایسه با دو رقیب خود، با اندکی ناپایداری بیشتر در شبکه مواجه بوده است، هرچند اختلاف در بخش 4G بسیار ناچیز است.
سهم بازار اپراتورها؛ جنگ بر سر مشترکین
علاوه بر بحث فنی و قطعی اینترنت اپراتورها، این گزارش به بررسی سهم بازار هر یک از بازیگران پرداخته است. تعداد مشترکین فعال، نشاندهنده اعتماد عمومی و گستردگی پوشش دهی شبکه است.
رتبهبندی اپراتورها بر اساس مشترک فعال
بر اساس آمار تابستان ۱۴۰۴، ترتیب اپراتورها به شرح زیر است:
- همراه اول: با ۸۹ میلیون و ۶۳۰ هزار و ۷۷۲ مشترک فعال (۵۴ درصد سهم بازار).
- ایرانسل: با ۷۰ میلیون و ۱۳۰ هزار و ۴۰۲ مشترک فعال (۴۲ درصد سهم بازار).
- رایتل: با ۶ میلیون و ۱۹ هزار و ۶۶۸ مشترک فعال (۴ درصد سهم بازار).
این آمار نشان میدهد که همراه اول همچنان پیشتاز بلامنازع بازار است و بیش از نیمی از سیمکارتهای روشن کشور متعلق به این اپراتور است. البته موضوع قطعی اینترنت اپراتورها میتواند در درازمدت بر این سهم بازار تاثیرگذار باشد، زیرا کاربران به دنبال سرویس پایدارتر هستند.
گذار از نسل قدیم به جدید؛ مرگ تدریجی 3G
یکی از نکات جالب توجه در این گزارش، بررسی تکنولوژی مورد استفاده کاربران است. دادهها نشان میدهد که تنها ۴ درصد از مشترکین پهنباند سیار از فناوری 3G استفاده میکنند. در مقابل، ۹۳ درصد کاربران به فناوری 4G متصل هستند. این موضوع نشان میدهد که حساسیت روی قطعی اینترنت اپراتورها در بخش 4G بسیار مهمتر از نسلهای قبل است.
همچنین، فناوری 5G با سهم ۳ درصدی، در حال باز کردن جای خود در میان کاربران ایرانی است. با توسعه این فناوری، انتظار میرود در گزارشهای آتی، شاخص قطعی اینترنت اپراتورها در بخش 5G نیز به طور مجزا و دقیقتر مورد بررسی قرار گیرد.
انقلاب فیبر نوری؛ راهکاری برای کاهش بار شبکه موبایل
در بخش انتهایی گزارش رگولاتوری، به توسعه فیبر نوری اشاره شده است. تعداد خانوارهای تحت پوشش شبکه فیبر نوری در سه ماهه دوم سال ۱۴۰۴ به رقم قابل توجه ۸ میلیون و ۷۰۹ هزار و ۸۶ خانوار رسیده است. توسعه اینترنت ثابت پرسرعت میتواند فشار را از روی شبکه موبایل بردارد.
وقتی کاربران در خانه یا محل کار به فیبر نوری باکیفیت متصل باشند، کمتر از دیتای موبایل استفاده میکنند. این کاهش بار ترافیکی میتواند به صورت مستقیم باعث کاهش قطعی اینترنت اپراتورها در شبکه سیار شود، زیرا پهنای باند بیشتری برای کاربران در حال حرکت آزاد میشود. بنابراین، پروژه فیبر نوری نه تنها اینترنت ثابت را متحول میکند، بلکه به بهبود پایداری اینترنت موبایل نیز کمک شایانی خواهد کرد.

سوالات متداول
کدام اپراتور کمترین میزان قطعی اینترنت را دارد؟
در شبکه 4G، همراه اول و ایرانسل با نرخ ۰.۲۲ درصد به صورت مشترک کمترین میزان قطعی اینترنت اپراتورها را دارند. در شبکه 3G، همراه اول با ۰.۳۸ درصد عملکرد بهتری نسبت به رقبا داشته است.
بیشترین سهم بازار موبایل متعلق به کدام اپراتور است؟
همراه اول با داشتن بیش از ۸۹ میلیون مشترک فعال و کسب ۵۴ درصد از سهم بازار، رتبه نخست را در اختیار دارد و پس از آن ایرانسل با ۴۲ درصد در رتبه دوم است.
وضعیت پینگ (RTT) در اینترنت موبایل چگونه است؟
متوسط زمان رفت و برگشت بسته یا همان پینگ در اینترنت سیار داخلی حدود ۳۵ میلیثانیه و در اینترنت بینالملل حدود ۹۵ میلیثانیه گزارش شده است که نسبت به اینترنت ثابت تاخیر بیشتری دارد.
چند درصد کاربران از اینترنت 5G استفاده میکنند؟
بر اساس گزارش تابستان ۱۴۰۴، حدود ۳ درصد از مشترکین پهنباند سیار از فناوری 5G استفاده میکنند که نشاندهنده رشد تدریجی این فناوری در کنار دغدغههای مربوط به قطعی اینترنت اپراتورها است.
نتیجهگیری
گزارش تابستان ۱۴۰۴ رگولاتوری تصویری روشن از وضعیت ارتباطات کشور ارائه میدهد. در بحث قطعی اینترنت اپراتورها، همراه اول و ایرانسل در شبکه 4G عملکردی یکسان و قابل قبول (۰.۲۲ درصد) داشتهاند، اما در شبکه 3G همراه اول پایدارتر بوده است. رایتل نیز با فاصله اندکی در رتبه سوم قرار دارد. سهم بازار ۵۴ درصدی همراه اول نشان از نفوذ گسترده این اپراتور دارد. با این حال، مهاجرت ۹۳ درصد کاربران به شبکه 4G و آغاز رشد 5G، زنگ هشداری برای اپراتورهاست تا تمرکز خود را بر کاهش قطعی اینترنت اپراتورها در تکنولوژیهای نوین بگذارند. برای اطلاع از آخرین اخبار تکنولوژی و تحلیلهای تخصصی، وبسایت پرداد خبر را دنبال کنید.





