وضعیت عرضه و ثبات در بازار؛ آیا کمبودی وجود دارد؟
یکی از نگرانی های همیشگی مردم در فصول سرد سال، احتمال کمبود مواد غذایی و حبوبات است. با این حال، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی خیال مصرف کنندگان را راحت کرده است. به گفته رضا کنگری، در حال حاضر تمامی اقلام حبوبات به وفور در بازار عرضه می شود و هیچ گونه کمبودی در انبارها یا شبکه توزیع مشاهده نمی گردد.
بررسی های میدانی نیز نشان می دهد که قفسه فروشگاه ها و بنکداری ها مملو از کالا است. با این حال، ثبات در عرضه لزوما به معنای ارزانی نیست. اگرچه طی هفته های اخیر قیمت لوبیا چیتی و سایر حبوبات نوسان شدیدی نداشته و جهش ناگهانی را تجربه نکرده است، اما سطح قیمت ها همچنان برای بسیاری از اقشار جامعه بالا محسوب می شود. ثبات فعلی بیشتر ناشی از تعادل نسبی میان عرضه و تقاضا در فصل پاییز است و مدیریت صحیح زنجیره تامین توانسته است از بروز شوک های قیمتی جلوگیری کند.
تفاوت فاحش قیمت لوبیا چیتی داخلی و وارداتی در بنکداری
یکی از نکات کلیدی در بازار حبوبات، تفاوت قیمت و کیفیت میان محصولات کشت داخل و محصولات وارداتی است. این تفاوت کیفیت، تاثیر مستقیمی بر قیمت لوبیا چیتی گذاشته است. بر اساس آمارهای ارائه شده توسط اتحادیه، نرخ ها در سطح عمده فروشی (بنکداری) به شرح زیر است:
- لوبیا چیتی تولید داخل: این محصول به دلیل کیفیت بالاتر، طعم بهتر و زمان پخت مناسب تر، با قیمتی بین ۳۴۰ تا ۳۶۰ هزار تومان در هر کیلوگرم در بنکداری ها معامله می شود.
- لوبیا چیتی وارداتی: نمونه های خارجی که معمولا کیفیت پایین تری نسبت به نوع ایرانی دارند، با قیمتی بین ۲۷۰ تا ۲۸۰ هزار تومان در عمده فروشی ها به فروش می رسند.
این اختلاف قیمت حدودا ۸۰ هزار تومانی در هر کیلو، حق انتخاب را به خریداران می دهد تا بر اساس بودجه خود تصمیم گیری کنند. با این حال، اکثر مصرف کنندگان ایرانی تمایل بیشتری به خرید محصول داخلی دارند که همین امر تقاضا و در نتیجه قیمت لوبیا چیتی ایرانی را در سطح بالاتری نگه داشته است.
قیمت نهایی برای مصرف کننده؛ محاسبه سود خرده فروشی
آنچه برای مردم اهمیت دارد، قیمتی است که باید در مغازه ها پرداخت کنند. رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی در این باره شفاف سازی کرد و گفت: “مشکلی در عرضه نداریم و این محصول با احتساب ۱۵ درصد سود مجاز خرده فروشی به دست مردم می رسد.”
بر این اساس، قیمت لوبیا چیتی برای مصرف کننده نهایی در بازه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان قرار می گیرد. این دامنه قیمتی ۱۰۰ هزار تومانی، ناشی از تفاوت نوع محصول (وارداتی یا داخلی)، کیفیت، برند بسته بندی و محل عرضه است. طبیعتا اگر مصرف کننده به دنبال خرید لوبیای مرغوب ایرانی و دست چین شده باشد، باید قیمتی نزدیک به ۴۰۰ هزار تومان را بپردازد، در حالی که نمونه های وارداتی یا فله ای با قیمت های پایین تر (حدود ۳۰۰ هزار تومان) نیز در دسترس هستند.
نقش کلیدی واردات و ارز در تعیین قیمت لوبیا چیتی
شاید برای بسیاری سوال باشد که چرا با وجود تولید داخل، قیمت ها کاهش نمی یابد؟ پاسخ در وابستگی بخشی از بازار به واردات نهفته است. کنگری با اشاره به اینکه ۳۵ درصد از نیاز حبوبات کشور از طریق واردات تامین می شود، نقش نوسانات ارزی را بسیار پررنگ توصیف کرد.
وقتی بیش از یک سوم بازار وابسته به دلار است، هرگونه نوسان در بازار ارز مستقیما بر قیمت تمام شده کالای وارداتی و به تبع آن کالای داخلی اثر می گذارد. رئیس اتحادیه بنکداران تصریح کرد: “اگر شاهد نوسانات ارزی نبودیم، قیمت لوبیا چیتی و سایر حبوبات کاهش بیشتری پیدا می کرد.” این وابستگی ارزی باعث می شود که حتی در زمان برداشت محصول داخلی، قیمت ها چسبندگی داشته باشند و به راحتی پایین نیایند.
چرا حبوبات جایگزین گوشت شده است؟
یکی دیگر از عواملی که مانع از کاهش محسوس قیمت لوبیا چیتی می شود، تغییر الگوی مصرف خانوارها است. با افزایش شدید قیمت گوشت قرمز و مرغ در سال های اخیر، بسیاری از خانواده ها حبوبات را به عنوان منبع اصلی تامین پروتئین جایگزین کرده اند. این افزایش تقاضای مصرفی، فشار را بر بازار حبوبات حفظ کرده است. لوبیا چیتی به عنوان یکی از محبوب ترین انواع حبوبات در آشپزی ایرانی، بیشترین سهم را از این تقاضا دارد و همین امر باعث شده تا قیمت آن نسبت به سایر اقلام، حساسیت بیشتری داشته باشد.
تاثیر هزینه های جانبی بر قیمت تمام شده
علاوه بر قیمت خرید محصول از کشاورز یا واردکننده، هزینه های جانبی متعددی بر قیمت لوبیا چیتی افزوده می شود تا به دست مصرف کننده برسد. هزینه های حمل و نقل جاده ای، انبارداری، کارگری، بسته بندی و سورتینگ (جداسازی ضایعات) همگی در سال جاری افزایش یافته اند.
به خصوص در بخش محصولات بسته بندی شده شرکتی، هزینه های پلاستیک، چاپ و توزیع مویرگی باعث می شود که قیمت نهایی بسیار بالاتر از قیمت فله ای باشد. مصرف کنندگانی که به دنبال مدیریت هزینه هستند، معمولا خرید فله ای از بنکداری ها یا فروشگاه های زنجیره ای را ترجیح می دهند. نظارت بر این زنجیره تامین و جلوگیری از دلال بازی های غیرضروری، می تواند به تعدیل قیمت لوبیا چیتی کمک کند. برای اطلاع از آخرین قیمت ها می توانید به وبسایت پرداد خبر مراجعه کنید.
پیش بینی آینده بازار حبوبات
با توجه به اظهارات رئیس اتحادیه و شرایط موجود، به نظر می رسد در کوتاه مدت نباید انتظار کاهش چشمگیر قیمت ها را داشت. تا زمانی که نرخ ارز در نوسان است و هزینه های تولید و توزیع بالاست، قیمت لوبیا چیتی در همین محدوده ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان نوسان خواهد کرد. البته با توجه به اینکه فصل برداشت به پایان رسیده و عرضه کافی وجود دارد، احتمال افزایش شدید قیمت نیز (مگر در صورت جهش ارزی) دور از انتظار است. ثبات در بازار ارز و تسهیل واردات آن ۳۵ درصد نیاز کشور، کلید اصلی آرامش در بازار حبوبات خواهد بود.
سوالات متداول
قیمت لوبیا چیتی برای مصرف کننده چقدر است؟
در حال حاضر قیمت لوبیا چیتی برای مصرف کننده نهایی، بسته به کیفیت و نوع (داخلی یا وارداتی)، بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان در هر کیلوگرم متغیر است.
آیا کمبودی در بازار حبوبات وجود دارد؟
خیر، طبق اعلام رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، تمامی اقلام حبوبات به وفور در بازار عرضه می شود و هیچ مشکلی در تامین نیاز بازار وجود ندارد.
تفاوت قیمت لوبیا چیتی داخلی و وارداتی چقدر است؟
در سطح بنکداری، هر کیلو لوبیا چیتی تولید داخل بین ۳۴۰ تا ۳۶۰ هزار تومان و هر کیلو لوبیا چیتی وارداتی بین ۲۷۰ تا ۲۸۰ هزار تومان قیمت دارد.
چرا قیمت حبوبات کاهش پیدا نمی کند؟
دلیل اصلی عدم کاهش قیمت ها با وجود عرضه کافی، نوسانات ارزی است. از آنجا که ۳۵ درصد حبوبات کشور وارداتی است، نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر قیمت تمام شده بازار دارد.
نتیجه گیری
بررسی اظهارات رئیس اتحادیه بنکداران نشان می دهد که بازار حبوبات از نظر موجودی و عرضه در وضعیت امنی قرار دارد و نگرانی بابت کمبود کالا وجود ندارد. با این حال، قیمت لوبیا چیتی تحت تاثیر عواملی چون کیفیت (داخلی یا وارداتی)، هزینه های توزیع و مهم تر از همه نوسانات ارزی قرار گرفته است.
رسیدن قیمت به ۴۰۰ هزار تومان برای محصول درجه یک داخلی، واقعیتی است که مصرف کنندگان باید آن را بپذیرند. در این میان، واردات ۳۵ درصدی اگرچه برای تنظیم بازار ضروری است، اما پاشنه آشیل قیمت گذاری شده و نوسانات دلار را به سفره مردم منتقل می کند. مدیریت صحیح بازار ارز و نظارت بر سود خرده فروشی ها، تنها راهکار برای حفظ ثبات فعلی است.
