کالبدشکافی آمار یک میلیون نفری دانش آموز بازمانده از تحصیل
وزیر آموزش و پرورش در توضیحات خود، به لزوم شکستن و تحلیل دقیق آمار یک میلیون نفری اشاره کرد. او گفت: «براساس بررسی‌های انجام شده، این آمار بسیار کلی و دارای اشکال است.» برای مثال، وی اشاره کرد که **۱۲ هزار نفر** از این آمار را دانش آموزانی تشکیل می‌دهند که به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند اما همچنان در سامانه‌ها به عنوان دانش آموز بازمانده از تحصیل ثبت شده‌اند.
او افزود: «فرد دارای مشکلات جسمی و معلولیتی که قادر به حضور در مدارس عادی نیست و بسیاری از موارد دیگر را هم این آمار شامل می‌شود.» بنابراین، تفکیک آمار بازماندگان در دوره‌های ابتدایی و متوسطه و تحلیل چرایی آن، یک اولویت ضروری برای تصمیم‌گیری‌های آینده است.
تمرکز اصلی بر روی دوره ابتدایی است
علیرضا کاظمی با اشاره به اینکه مهم‌ترین دوره بازماندگی از تحصیل مربوط به دوره اول ابتدایی است، اولویت اصلی وزارتخانه را مشخص کرد: «اولویت اصلی ما در آموزش و پرورش این است که تمامی کودکان ۶ ساله کشور وارد مدرسه شوند و با چرخه تعلیم و تربیت آشنا شوند.»
وی آمار دقیق‌تری از این مقطع ارائه داد و گفت: «در میان کودکان دارای ۶ سال تمام کشور، بازماندگان از تحصیل ما حدود **۶۰ هزار نفر** و در مجموع بازماندگان از تحصیل کل دوره ابتدایی (اول و دوم) در کشور حدود **۱۵۰ هزار نفر** هستند.» این آمار نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از آمار یک میلیون نفری، مربوط به مقاطع بالاتر و دلایل پیچیده‌تری است.
سوالات متداول؛ دانش آموز بازمانده از تحصیل
۱. آمار دانش آموز بازمانده از تحصیل در ایران چقدر است؟
آمار کلی حدود یک میلیون نفر اعلام شده، اما وزیر آموزش و پرورش معتقد است این آمار خام بوده و شامل مواردی مانند دانش آموزان مهاجرت کرده نیز می‌شود و نیازمند تحلیل دقیق است.
۲. بازماندگان از تحصیل در دوره ابتدایی چند نفر هستند؟
بر اساس اعلام وزیر، در کل دوره ابتدایی حدود ۱۵۰ هزار نفر و در پایه اول ابتدایی (کودکان ۶ ساله) حدود ۶۰ هزار نفر از تحصیل بازمانده‌اند.
۳. اولویت اصلی وزارت آموزش و پرورش برای مقابله با این پدیده چیست؟
اولویت اصلی، پوشش کامل تحصیلی برای تمام کودکان ۶ ساله و ورود آن‌ها به دوره ابتدایی است.
۴. چرا آمار یک میلیون نفری دقیق نیست؟
زیرا این آمار شامل دسته‌های مختلفی مانند دانش آموزانی که به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند یا افرادی که به دلیل معلولیت شدید قادر به حضور در مدارس عادی نیستند نیز می‌شود که باید از آمار واقعی بازماندگان از تحصیل تفکیک شوند.
نتیجه‌گیری: نیاز به داده‌های دقیق برای سیاست‌گذاری مؤثر
سخنان وزیر آموزش و پرورش به وضوح نشان می‌دهد که آمار خام یک میلیون دانش آموز بازمانده از تحصیل، به تنهایی نمی‌تواند مبنای دقیقی برای سیاست‌گذاری باشد. برای مقابله مؤثر با این پدیده اجتماعی، نیاز به یک راستی‌آزمایی جامع، تفکیک دقیق آمار بر اساس علت (مانند فقر، مهاجرت، معلولیت) و مقطع تحصیلی، و ایجاد یک پایگاه داده قابل اتکا وجود دارد. تنها با در دست داشتن چنین اطلاعاتی می‌توان راهکارهای هدفمند و مؤثری را برای بازگرداندن هرچه بیشتر کودکان به چرخه آموزش طراحی و اجرا کرد.
