بازگشت هواپیمای Islander ؛ از زمین‌گیری به دلیل تحریم تا بازسازی کامل
رئیس مرکز وارسی پروازی در تشریح پیشینه این هواپیما گفت: «هواپیمای Islander ساخت شرکت بریتن نورمن انگلستان است؛ یک هواپیمای دوموتوره سبک که چندین سال پیش خریداری و در اختیار مرکز وارسی قرار گرفت. اما به‌دلیل تحریم‌های ظالمانه و عدم امکان تأمین قطعات، علیرغم ساعت پروازی پایین، مورد بهره‌برداری قرار نگرفت.» این فرآیند بازسازی که چندین سال به طول انجامید، سال گذشته با همت متخصصان داخلی با موفقیت به پایان رسید و هواپیما برای نصب تجهیزات و اخذ مجوزهای پروازی آماده شد.
مأموریت اصفهان: اثبات دقت و کارایی با صحت‌سنجی دوگانه
پس از انجام چندین پرواز آزمایشی موفق، نخستین مأموریت رسمی هواپیمای Islander برای وارسی سامانه‌های بصری و کمک‌بصری (PAPI) باندهای مختلف فرودگاه شهید بهشتی اصفهان تعریف شد. مسعودیان تاکید کرد: «برای اطمینان مضاعف و صحت‌سنجی داده‌های ثبت شده، همان وارسی سامانه‌ها توسط هواپیمای “King Air” نیز انجام شد و نتایج حاصله از انجام عملیات پروازی مذکور توسط هر دو هواپیما کاملاً منطبق و دقیق بود.» این تطابق کامل، توانایی و دقت هواپیمای Islander برای انجام مأموریت‌های وارسی را به صورت رسمی تأیید کرد.
دستاورد بزرگ اقتصادی: کاهش ۹۰ درصدی هزینه‌های عملیاتی
یکی از مهم‌ترین مزایای ورود این هواپیما به ناوگان، صرفه‌جویی ارزی قابل توجه است. این مسئول تصریح کرد: «هزینه عملیاتی هواپیمای “King Air” برای هر مأموریت وارسی سامانه‌های بصری به ازای هر ساعت حدود ۵۰۰۰ دلار است. در حالی‌که هزینه عملیاتی هواپیمای Islander بسیار کمتر و تقریباً یک‌دهم آن است.» این تفاوت هزینه، صرفه‌جویی چشمگیری برای کشور به همراه دارد.
افزایش بهره‌وری و کاهش فشار بر ناوگان راهبردی
تا پیش از این، کلیه سامانه‌های ناوبری و بصری کشور با تنها هواپیمای فلایت‌چک موجود یعنی «King Air» بررسی می‌شد. به گفته مسعودیان، با توجه به تعدد فرودگاه‌ها و سامانه‌ها، همواره با کمبود زمان پروازی مواجه بودیم. اکنون با عملیاتی شدن Islander برای وارسی سامانه‌های بصری، می‌توان زمان پروازی هواپیمای راهبردی King Air را ذخیره کرده و از آن در مأموریت‌های حساس‌تر و پیچیده‌تر مربوط به سامانه‌های کمک‌ناوبری بهره گرفت. این امر بهره‌وری کل ناوگان را به شدت افزایش می‌دهد.
سوالات متداول
۱. هواپیمای Islander چه مأموریتی انجام می‌دهد؟
این هواپیما برای انجام مأموریت‌های «وارسی پروازی» یا فلایت‌چک (Flight Check) به کار گرفته می‌شود. وظیفه آن بررسی و اطمینان از دقت و صحت عملکرد سامانه‌های ناوبری و بصری فرودگاه‌ها، مانند سیستم‌های روشنایی باند و نشانگرهای زاویه فرود (PAPI) است.
۲. چرا ورود این هواپیما به ناوگان مهم است؟
ورود این هواپیما سه مزیت اصلی دارد: کاهش شدید هزینه‌های عملیاتی و صرفه‌جویی ارزی (تا ۹۰ درصد)، افزایش بهره‌وری با تقسیم کار میان دو هواپیما، و کاهش فشار عملیاتی بر هواپیمای راهبردی و گران‌تر «King Air».
۳. هزینه عملیاتی این هواپیما چقدر کمتر از هواپیمای قبلی است؟
هزینه عملیاتی هواپیمای Islander برای مأموریت‌های وارسی بصری، تقریباً یک‌دهم (۹۰ درصد کمتر از) هزینه عملیاتی هواپیمای King Air است که پیش از این به تنهایی تمام مأموریت‌ها را انجام می‌داد.
۴. این هواپیما چگونه با وجود تحریم‌ها عملیاتی شد؟
این هواپیما که به دلیل تحریم و عدم امکان تأمین قطعات برای سال‌ها زمین‌گیر بود، طی یک فرآیند چند ساله توسط متخصصان مرکز وارسی پروازی و خدمات هوایی شرکت فرودگاه‌ها به طور کامل بازسازی و برای مأموریت‌های جدید تجهیز شد.
نتیجه‌گیری: نقطه‌عطفی در استقلال عملیاتی وارسی پروازی
ورود رسمی هواپیمای Islander به ناوگان وارسی پروازی کشور، یک دستاورد بزرگ و فراتر از افزودن یک هواپیما است. این موفقیت که در شرایط تحریم و با تکیه بر دانش متخصصان داخلی محقق شده، نمادی از استقلال عملیاتی و مدیریت هوشمندانه منابع در صنعت هوانوردی ایران است. این اقدام راهبردی، مسیر را برای توسعه پایدار، افزایش ایمنی پروازها و صرفه‌جویی اقتصادی در این حوزه هموارتر می‌کند.
