مواد لازم برای تهیه آب دوغ خیار (برای ۴ نفر)
- دوغ ترش: ۱.۵ لیتر
- ماست چکیده (ترجیحاً پرچرب): ۳۰۰ گرم
- خیار (متوسط): ۳ عدد
- سبزی خوردن (تره، ریحان، نعنا، ترخون): ۴۰۰ گرم
- مغز گردو (خرد شده): ۱۰۰ گرم
- کشمش پلویی: ۱۵۰ گرم
- خامه صبحانه (اختیاری): ۵۰ گرم
- نان خشک (لواش یا سنگک): به مقدار لازم
- نمک: به مقدار کافی
مراحل کامل طرز تهیه آب دوغ خیار سنتی
این دستور پخت در ۴ مرحله اصلی و ساده انجام میشود:
مرحله اول: آمادهسازی سبزیجات و مغزها
ابتدا سبزی خوردن را به خوبی پاک کرده، بشویید و روی یک پارچه تمیز پهن کنید تا آب اضافی آن کاملاً گرفته شود. سپس سبزیها را به صورت کاملاً ریز و ساطوری خرد کنید و در یک کاسه بزرگ بریزید. خیارها را نیز پوست گرفته و به صورت نگینی ریز خرد کرده و به سبزیها اضافه کنید. در ادامه، مغز گردو را به اندازهای خرد کنید که زیر دندان حس شود (نه خیلی درشت و نه پودر شده) و به همراه کشمش به کاسه اضافه نمایید.
مرحله دوم: تهیه مایه دوغ و ماست
در یک ظرف جداگانه، ماست چکیده را با چنگال کمی هم بزنید تا بافت آن باز شود. سپس خامه (در صورت تمایل) و دوغ را به تدریج به ماست اضافه کرده و به خوبی با هم مخلوط کنید تا کاملاً یکدست و روان شوند. اگر احساس کردید مایه شما خیلی غلیظ است، میتوانید کمی دوغ بیشتر اضافه کنید.
مرحله سوم: ترکیب نهایی مواد
مخلوط یکدست دوغ و ماست را به کاسه حاوی سبزیجات، خیار، گردو و کشمش اضافه کنید. مقداری نمک نیز به آن افزوده و تمام مواد را به آرامی با هم مخلوط کنید تا کاملاً ترکیب شوند.
مرحله چهارم: تریت کردن نان و سرو
آب دوغ خیار به صورت سنتی همراه با نان خشک تریت شده سرو میشود. برای این کار، نان لواش یا سنگک خشک را به تکههای کوچک خرد کرده و داخل مخلوط آب دوغ خیار بریزید. توجه داشته باشید که نان را بیش از حد اضافه نکنید، زیرا نان آب را به خود جذب کرده و ممکن است غذا حالت خمیری پیدا کند. پس از اضافه کردن نان، مواد را کمی زیر و رو کرده و کاسه را برای حداقل نیم ساعت در یخچال قرار دهید تا کاملاً خنک و جا افتاده شود. سپس سرو کنید.
نکات طلایی برای یک آب دوغ خیار مجلسی
- افزودن گل محمدی: برای عطر و طعم مجلسیتر، میتوانید مقداری پودر گل محمدی خشک به آب دوغ خیار خود اضافه کنید.
- استفاده از یخ: برای یک غذای کاملاً خنک و دلچسب، میتوانید چند تکه یخ کوچک را در لحظه سرو به آن اضافه نمایید.
- زمان تریت کردن نان: اگر دوست ندارید نان در غذا نرم شود، میتوانید آب دوغ خیار را بدون نان آماده کرده و در یخچال بگذارید و نان خشک را در لحظه سرو، به آن اضافه کنید.
- استفاده از پیازچه: برخی افراد برای طعم تیزتر، از مقدار کمی پیازچه خرد شده نیز در ترکیب سبزیجات استفاده میکنند.

سوالات متداول
بهترین سبزیها برای آب دوغ خیار کدامند؟
ترکیب سنتی سبزی خوردن شامل تره، ریحان، نعنا و ترخون است. استفاده از نعنای تازه عطر فوقالعادهای به این غذا میدهد. در صورت عدم دسترسی، میتوانید از سبزیهای خشک معطر نیز استفاده کنید.
آیا میتوان آب دوغ خیار را بدون خامه تهیه کرد؟
بله، خامه کاملاً اختیاری است و برای ایجاد طعم غنیتر و بافت خامهایتر به کار میرود. حذف آن تأثیری در دستور اصلی ندارد و باعث میشود غذای شما رژیمیتر باشد.
بهترین نان برای تریت کردن در آب دوغ خیار چیست؟
نانهای خشک و نازک مانند نان لواش یا نان سنگک بهترین گزینهها هستند، زیرا به خوبی مایع را جذب میکنند بدون آنکه به سرعت خمیر شوند.
چگونه میتوان آب دوغ خیار را از قبل آماده کرد؟
شما میتوانید تمام مواد (به جز نان) را با هم مخلوط کرده و در ظرف در بسته در یخچال نگهداری کنید. اما همیشه نان را درست قبل از سرو به آن اضافه کنید تا تردی خود را از دست ندهد.
نتیجهگیری
طرز تهیه آب دوغ خیار یکی از سادهترین و در عین حال لذتبخشترین دستورهای آشپزی ایرانی است که یادآور خاطرات شیرین تابستان است. این غذای کامل و مقوی، بهترین انتخاب برای فرار از گرمای تابستان و لذت بردن از یک وعده غذایی سالم و سبک است. برای آشنایی با دیگر دستورپختهای سنتی ایران، به بخش آشپزی ما مراجعه کنید.