ماکروویو و ممنوعات استفاده از آن ؛ در ادامه با ۱۰ مورد از این مواد غذایی و دلایل نامناسب بودنشان برای گرم شدن در این دستگاه آشنا می‌شویم.

لیست غذاهای ممنوعه برای ماکروویو

۱. تخم مرغ آب‌پز (با پوست)

گرم کردن تخم مرغ آب‌پز با پوست در ماکروویو بسیار خطرناک است. حرارت باعث ایجاد بخار درون تخم مرغ می‌شود و چون پوسته‌ راهی برای خروج سریع بخار ندارد، فشار داخلی به شدت بالا رفته و می‌تواند منجر به انفجار تخم مرغ شود؛ چه درون دستگاه و چه حتی پس از خارج کردن آن. این انفجار خطر سوختگی جدی دارد. بهتر است تخم مرغ را یا به روش سنتی گرم کنید یا پیش از قرار دادن در ماکروویو، پوست آن را بگیرید و به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید.

۲. فلفل تند (خام یا پخته)

گرم کردن فلفل‌های تند در ماکروویو باعث آزاد شدن ماده شیمیایی کپسایسین (عامل تندی فلفل) به صورت بخار می‌شود. با باز کردن درب دستگاه، این بخارات تند می‌توانند باعث تحریک شدید چشم‌ها، بینی، گلو و ریه‌ها شده و منجر به سرفه، عطسه و حتی احساس تنگی نفس شوند.

۳. گوشت‌های فرآوری‌شده (سوسیس، کالباس و…)

این محصولات حاوی نگهدارنده‌ها و افزودنی‌هایی هستند که ممکن است در اثر حرارت ماکروویو واکنش‌های شیمیایی نامطلوبی داشته باشند. برخی تحقیقات به احتمال تشکیل ترکیبات اکسیداسیون کلسترول (COPs) که مضر هستند، اشاره کرده‌اند. همچنین چربی بالای این محصولات می‌تواند باعث پاشش، دود یا حتی شعله‌ور شدن در دستگاه شود.

۴. مایعات در ظروف در بسته (بدون تهویه)

گرم کردن مایعاتی مانند سوپ، خورش یا نوشیدنی‌ها در ظروف کاملاً در بسته یا بدون منفذی برای خروج بخار، باعث افزایش فشار داخلی می‌شود. این فشار می‌تواند منجر به شکستن ظرف یا پاشیدن ناگهانی مایع داغ هنگام باز کردن درب شود و خطر سوختگی ایجاد کند. همیشه درب ظرف را کمی باز بگذارید یا از درپوش‌های مخصوص ماکروویو با دریچه بخار استفاده کنید.

۵. شیر مادر یا شیر خشک نوزاد

ماکروویو گرما را به صورت غیریکنواخت پخش می‌کند. این یعنی ممکن است بخش‌هایی از شیر بسیار داغ (ایجاد نقاط داغ یا Hotspots) شده و باعث سوختگی دهان حساس نوزاد شود، حتی اگر دمای کلی شیشه شیر مناسب به نظر برسد. علاوه بر این، حرارت بالای ماکروویو می‌تواند برخی پروتئین‌ها و ویتامین‌های مفید شیر مادر را از بین ببرد. بهترین روش، گرم کردن شیشه شیر در ظرف آب گرم است.

۶. میوه‌هایی مانند انگور یا کشمش

انگور به دلیل ساختار و رطوبت داخلی‌اش، هنگام قرار گرفتن در ماکروویو می‌تواند مانند یک آنتن کوچک عمل کرده و میدان‌های الکترومغناطیسی را متمرکز کند. این امر می‌تواند باعث ایجاد پلاسما، جرقه و حتی شعله‌ور شدن شود. کشمش و برخی دیگر از میوه‌های خشک نیز به دلیل تمرکز قند و رطوبت داخلی ممکن است بیش از حد داغ شده یا جرقه بزنند.

۷. برنج پخته‌شده مانده (در دمای اتاق)

برنج پخته‌ای که بیش از چند ساعت در دمای اتاق نگهداری شده باشد، ممکن است حاوی اسپورهای باکتری “باسیلوس سرئوس” (Bacillus cereus) باشد. این اسپورها می‌توانند در دمای اتاق به باکتری فعال تبدیل شده و سم تولید کنند. گرم کردن مجدد در ماکروویو لزوماً این سموم یا اسپورهای مقاوم را از بین نمی‌برد و مصرف آن می‌تواند باعث مسمومیت غذایی شود. برنج پخته را باید سریعاً در یخچال قرار داد و هنگام گرم کردن مجدد (ترجیحاً روی اجاق گاز) از داغ شدن کامل آن اطمینان حاصل کرد.

۸. مرغ نیم‌پز یا یخ‌زده

گرمایش غیریکنواخت ماکروویو باعث می‌شود که هنگام گرم کردن مرغ (به‌ویژه قطعات بزرگ یا یخ‌زده)، برخی قسمت‌ها داغ شده ولی بخش‌های داخلی‌تر ممکن است سرد یا نیم‌پز باقی بمانند (Cold Spots). این شرایط برای رشد باکتری‌های خطرناکی مانند سالمونلا ایده‌آل است. مرغ باید ابتدا کاملاً یخ‌زدایی شده و سپس به روشی پخته شود که از رسیدن دمای داخلی آن به حد ایمن اطمینان حاصل گردد.

۹. آب خالص (بدون افزودنی)

گرم کردن آب خالص و بدون هیچ ناخالصی (مثلاً در یک لیوان بسیار تمیز) در ماکروویو می‌تواند منجر به پدیده “فوق گرمایش” (Superheating) شود. در این حالت، آب به دمای بالاتر از نقطه جوش می‌رسد اما حباب‌های بخار تشکیل نمی‌شوند. با کوچکترین تکان یا اضافه کردن چیزی به آب (مثل چای کیسه‌ای یا قاشق)، آب به طور ناگهانی و انفجاری شروع به جوشیدن می‌کند و به بیرون می‌پاشد که بسیار خطرناک است. قرار دادن یک جسم غیرفلزی (مانند سیخ چوبی یا قاشق چوبی) در آب هنگام گرم کردن، به تشکیل حباب‌ها کمک کرده و از این پدیده جلوگیری می‌کند.

۱۰. سس‌های غلیظ یا غذاهای چرب

سس‌هایی مانند سس گوجه‌فرنگی، سس پاستا یا غذاهای چرب به دلیل غلظت و ترکیبشان، هنگام گرم شدن در ماکروویو تمایل به پاشیدن دارند. حباب‌های بخار در زیر سطح تشکیل شده و به صورت انفجاری به بیرون پرتاب می‌شوند که هم باعث کثیفی شدید دستگاه می‌شود و هم خطر سوختگی دارد. بهتر است این مواد را با درپوش مناسب گرم کنید و یا از قدرت پایین‌تر و زمان بیشتر استفاده کرده و در میانه کار آن را هم بزنید.

سوالات متداول غذاهای ممنوعه برای ماکروویو

چرا گرم کردن تخم مرغ کامل در ماکروویو خطرناک است؟

بخار آب درون تخم مرغ در اثر حرارت ایجاد می‌شود و چون پوسته‌ مانع خروج سریع آن است، فشار داخلی بالا رفته و منجر به انفجار تخم مرغ می‌شود که می‌تواند باعث سوختگی و آسیب به دستگاه گردد.

آیا گرم کردن مجدد برنج پخته در ماکروویو بی‌خطر است؟

اگر برنج پخته برای مدتی در دمای اتاق مانده باشد، ممکن است حاوی باکتری باسیلوس سرئوس و سموم آن باشد. ماکروویو لزوماً این سموم را از بین نمی‌برد. بنابراین، مهم است که برنج سریعاً پس از پخت سرد و در یخچال نگهداری شود و هنگام گرم کردن مجدد کاملاً داغ شود.

برای جلوگیری از پاشیدن سس‌ها در ماکروویو چه باید کرد؟

بهتر است سس‌ها و غذاهای چرب را در ظرفی که درپوش مناسب (با منفذ خروج بخار) دارد گرم کنید. همچنین می‌توانید از قدرت پایین‌تر ماکروویو و زمان طولانی‌تر استفاده کرده و در اواسط گرم کردن، غذا را هم بزنید.

نتیجه‌گیری: آگاهی از محدودیت‌های ماکروویو و شناخت غذاهای ممنوعه برای ماکروویو، گامی مهم در جهت استفاده ایمن و بهینه از این دستگاه پرکاربرد است. با رعایت این نکات ساده، می‌توانید از بروز حوادث ناگوار، حفظ کیفیت مواد غذایی و افزایش طول عمر ماکروویو خود اطمینان حاصل کنید. همیشه پیش از گرم کردن هر ماده غذایی، به ویژه موارد ذکر شده، احتیاط لازم را به عمل آورید.