هورمون درمانی برای زنان دیابتی؛ افزایش ۲۱ درصدی خطر با قرص‌های خوراکی
درمان جایگزینی هورمونی (HRT) به طور گسترده برای تسکین علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه استفاده می‌شود. یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه لیورپول در مطالعه‌ای که نتایج آن در نشست سالانه انجمن اروپایی مطالعات دیابت در وین ارائه شد، داده‌های بیش از ۳۶ هزار زن دریافت‌کننده HRT را به مدت پنج سال تجزیه و تحلیل کردند.
نتایج به وضوح نشان داد که استفاده از قرص‌های خوراکی در مقایسه با چسب‌های پوستی، با ۲۱ درصد خطر بیشتر آمبولی ریوی (انسداد شریان در ریه به دلیل لخته شدن خون) و بیماری قلبی در زنان مبتلا به دیابت نوع ۲ همراه است. دکتر متیو آنسون، محقق اصلی این مطالعه، گفت: «با توجه به افزایش خطرات مرتبط با درمان خوراکی، توصیه می‌کنیم که از تجویز استروژن خوراکی برای زنان مبتلا به دیابت نوع ۲ خودداری شود.»
چرا چسب‌های پوستی ایمن‌تر هستند؟ (تفاوت در جذب استروژن)
محققان توضیح می‌دهند که دلیل اصلی این تفاوت خطر، به نحوه جذب استروژن در بدن بازمی‌گردد:
- قرص‌های خوراکی: هنگام مصرف قرص، دارو ابتدا وارد کبد می‌شود و بخش بزرگی از استروژن قبل از ورود به جریان خون تجزیه می‌شود. این فرآیند می‌تواند تعادل میان پروتئین‌های پیش‌برنده لخته شدن و ضد لخته شدن خون را بر هم بزند و ریسک را افزایش دهد.
- چسب‌های پوستی: در این روش، استروژن با دوزهای پایین‌تر و به صورت مستقیم از طریق پوست جذب جریان خون می‌شود. این فرآیند کبد را دور می‌زند و در نتیجه، تأثیر منفی بر فاکتورهای انعقادی خون ندارد و خطر را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
کدام خطرات تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند؟
نکته مهمی که محققان بر آن تأکید کردند این است که این مطالعه، تفاوتی در ریسک ابتلا به برخی بیماری‌های دیگر میان دو روش پیدا نکرده است. بر این اساس، استفاده از قرص یا چسب، خطر **ترومبوز ورید عمقی (DVT)، سکته مغزی یا سرطان‌های سینه، تخمدان و آندومتر** را تغییر نمی‌دهد. تفاوت اصلی مشاهده شده، مشخصاً در مورد خطرات قلبی-عروقی و لخته شدن خون در ریه بوده است.
سوالات متداول؛ هورمون درمانی برای زنان دیابتی
۱. برای زنان مبتلا به دیابت نوع ۲، قرص هورمون درمانی بهتر است یا چسب پوستی؟
بر اساس این مطالعه جدید، چسب‌های پوستی گزینه‌ای به مراتب ایمن‌تر هستند، زیرا خطر لخته شدن خون و بیماری‌های قلبی را در مقایسه با قرص‌های خوراکی افزایش نمی‌دهند.
۲. استفاده از قرص HRT در زنان دیابتی چه خطراتی را افزایش می‌دهد؟
این مطالعه نشان داد که قرص‌های خوراکی خطر آمبولی ریوی (لخته خون در ریه) و بیماری قلبی را در زنان مبتلا به دیابت نوع ۲، تا ۲۱ درصد افزایش می‌دهند.
۳. چرا چسب‌های پوستی HRT خطر کمتری دارند؟
زیرا استروژن موجود در چسب‌ها مستقیماً از طریق پوست جذب خون می‌شود و مانند قرص‌ها، فرآیند تجزیه اولیه در کبد را که می‌تواند فاکتورهای انعقادی خون را تحت تأثیر قرار دهد، طی نمی‌کند.
۴. آیا این مطالعه نشان می‌دهد که هورمون درمانی باعث سرطان می‌شود؟
خیر. این مطالعه به مقایسه دو روش مصرف (قرص در مقابل چسب) پرداخته و نشان داده است که هیچ‌کدام از این دو روش، ریسک ابتلا به سرطان‌های سینه، تخمدان یا آندومتر را نسبت به دیگری افزایش نمی‌دهد. تمرکز اصلی این تحقیق بر روی خطرات قلبی-عروقی بوده است.
نتیجه‌گیری: تصمیم‌گیری آگاهانه با مشورت پزشک
دکتر آنسون در پایان گفت: «انتخاب نوع هورمون درمانی می‌تواند برای بسیاری از زنان دشوار باشد. ما امیدواریم داده‌های ما شواهد بیشتری را در اختیار زنان یائسه مبتلا به دیابت نوع ۲ و پزشکان آنها قرار دهد تا هنگام ارزیابی خطرات و مزایا، مناسب‌ترین و ایمن‌ترین گزینه را انتخاب کنند.» این یافته‌ها بر اهمیت حیاتی مشورت دقیق با پزشک و در نظر گرفتن تمام شرایط پزشکی فرد، پیش از شروع هر نوع هورمون درمانی، تأکید می‌کند.
