آمار مصرف ویتامین در ایران

طبق بررسی‌های انجام‌شده، حجم بازار مکمل‌های دارویی و غذایی در ایران در ۵ سال اخیر رشد بیش از ۳۰ درصدی داشته است. این افزایش نه‌تنها در داروخانه‌ها بلکه در فروشگاه‌های آنلاین نیز کاملاً مشهود است. همچنین بسیاری از افراد به‌صورت خودسرانه اقدام به مصرف ویتامین می‌کنند، بدون نسخه پزشک.

دلایل محبوبیت مصرف ویتامین

دلایل اصلی افزایش مصرف مکمل‌ها در ایران را می‌توان به چند بخش تقسیم کرد:

• احساس خستگی و ضعف عمومی: بسیاری از مردم تصور می‌کنند با مصرف مکمل انرژی بیشتری پیدا می‌کنند.
• ترس از بیماری: پس از پاندمی کرونا، تمایل به تقویت سیستم ایمنی افزایش یافته است.
• تغییر سبک زندگی: کم‌تحرکی، رژیم‌های غذایی ناقص و استرس بالا باعث گرایش به مصرف ویتامین شده‌اند.
• تأثیر تبلیغات و شبکه‌های اجتماعی: حضور گسترده اینفلوئنسرها در ترویج محصولات مکمل.

چه کسانی بیشتر مکمل مصرف می‌کنند؟

گروه‌های زیر بیشترین سهم در مصرف ویتامین را دارند:

1. زنان، به‌ویژه در دوران بارداری و شیردهی
2. افراد مسن برای جلوگیری از پوکی استخوان
3. دانشجویان و کارمندان پرمشغله
4. بدنسازان و ورزشکاران حرفه‌ای
5. افراد مبتلا به استرس، بی‌خوابی و اضطراب

نقش شبکه‌های اجتماعی در مصرف ویتامین

اینستاگرام، یوتیوب و تیک‌تاک تبدیل به پلتفرم‌های تبلیغی برای مکمل‌ها شده‌اند. افراد مشهوری که بدون تخصص پزشکی، مصرف برخی مکمل‌ها را توصیه می‌کنند، نقش زیادی در افزایش مصرف ویتامین در میان جوانان دارند.

خطرات مصرف خودسرانه ویتامین

هرچند مکمل‌ها مفید هستند، اما مصرف بی‌رویه آن‌ها می‌تواند عوارضی به دنبال داشته باشد:

• ویتامین A و D در دوز بالا سمی هستند
• قرص آهن می‌تواند در افراد سالم باعث تهوع و آسیب گوارشی شود
• مصرف طولانی‌مدت زینک جذب مس را کاهش می‌دهد
• ترکیب چند مکمل بدون نظارت پزشک ممکن است تداخل دارویی ایجاد کند

چه زمانی مصرف ویتامین ضروری است؟

پزشکان توصیه می‌کنند مصرف ویتامین فقط زمانی انجام شود که کمبود آن در بدن فرد وجود داشته باشد. برخی شرایط خاص که مکمل تجویز می‌شود:

• دوران بارداری و شیردهی
• سوءتغذیه یا رژیم غذایی خاص
• مشکلات جذب روده‌ای یا بیماری‌های مزمن
• افسردگی فصلی و کمبود نور آفتاب (برای ویتامین D)

جمع‌بندی

در سال‌های اخیر، مصرف ویتامین به بخشی از سبک زندگی روزمره ایرانی‌ها تبدیل شده است. با اینکه در برخی موارد مفید و حتی ضروری است، اما باید با آگاهی، مشورت پزشک و بر اساس نیاز بدن انجام شود. مصرف بی‌رویه نه‌تنها مفید نیست، بلکه ممکن است خطرناک نیز باشد. برای داشتن بدنی سالم، تغذیه مناسب، ورزش و سبک زندگی سالم جایگزین‌های پایدارتری از مصرف خودسرانه مکمل‌ها هستند.