مسعود اطیابی و تحلیل هزینه فیلمسازی در ایران
مسعود اطیابی، کارگردان فیلم‌های پرفروش، با بیان اینکه فیلم‌هایش با بودجه‌ای حدود صد میلیارد تومان ساخته می‌شود، ساختار هزینه‌ها را اینگونه تشریح کرد:
- ۱۵ درصد در مرحله پیش‌تولید (شامل برنامه‌ریزی و انتخاب بازیگر)
- ۵۰ درصد در مرحله تولید (شامل دستمزد عوامل و بازیگران و فیلمبرداری)
- ۱۰ درصد در مرحله پس‌تولید
- ۲۵ درصد برای تبلیغات و بازاریابی فیلم
مسعود اطیابی با تأکید بر اهمیت هزینه کردن برای موفقیت یک فیلم گفت: «فیلم را اگر با گدایی بسازید، باید از مردم گدایی کنید تا آن را ببینند.»
«دستمزد بازیگران پایین است»
مسعود اطیابی در اظهارنظری برخلاف تصور عمومی گفت: «دستمزد بازیگران، عوامل، و… در سینمای ایران پایین است. سینما باید آن قدر قوی باشد که یک کارگردان اگر یک سال کار می‌کند، سه سال نیازی به ساختن فیلم نداشته باشد.»
نقش دولت و قیمت واقعی بلیت
مسعود اطیابی از دولت خواست تا با ایجاد زیرساخت‌هایی مانند سالن سینما و استودیوهای مجهز، و همچنین جبران کسری قیمت بلیت، از سینمای جریان اصلی حمایت کند. او مدعی شد: «قیمت واقعی بلیت سینما باید ۵۰۰ هزار تومان باشد و الان که ۱۰۰ هزار تومان است، تهیه‌کنندگان این فاصله را از جیب می‌دهند.»
دیدگاه تهیه‌کنندگان: ریسک بالا و رقابت با پلتفرم‌ها
سعید خانی: پلتفرم‌ها رقیب جدی سینما هستند
سعید خانی، تهیه‌کننده و پخش‌کننده، با انتقاد از شیوه‌های تولید فیلم در ایران که آن‌ها را متعلق به دهه ۶۰ و ۷۰ دانست، گفت: «قبلاً ۷۰ درصد هزینه دستمزدها متعلق به عوامل بود و ۳۰ درصد به بازیگران، ولی امروز برعکس شده است.» او تأکید کرد که هزینه یک فیلم به سختی از فروش گیشه بازمی‌گردد و پلتفرم‌ها به رقیبی جدی برای سینما تبدیل شده‌اند، به خصوص که مشکل نقض کپی‌رایت و پخش غیرقانونی فیلم‌ها توسط شبکه‌های ماهواره‌ای نیز وجود دارد.
سیدمصطفی احمدی: افشای بودجه فیلم‌های میلیاردی
سیدمصطفی احمدی، تهیه‌کننده فیلم‌های مطرحی چون «درخت گردو» و «بی‌بدن»، برای اولین بار به صورت رسمی هزینه تولید چند فیلم اخیر سینمای ایران را اعلام کرد:
- فیلم «صبحانه با زرافه‌ها»: بین ۲۵ تا ۳۰ میلیارد تومان
- فیلم «بی‌بدن»: ۲۸ میلیارد تومان (که خوشبختانه توانست هزینه خود را بازگرداند)
نگاه آکادمیک: تفاوت فیلمسازی تجاری و هنری
دکتر مجید شیخ‌انصاری در این پنل با تفکیک انواع فیلمسازی گفت: «فیلمسازی مستقل معمولاً بیانگراست، در حالی که فیلمسازی تجاری در پی ایجاد سرگرمی است.» او همچنین به نکته مهمی در مدیریت مالی اشاره کرد: «تولید فیلمی که صد میلیارد تومان هزینه دارد، نیاز به صد میلیارد تومان نقدینگی ندارد. یک تهیه‌کننده خوب باید مدیریت نقدینگی داشته باشد نه فقط مدیریت هزینه.»
سوالات متداول
جنجالی‌ترین اظهارنظر مسعود اطیابی چه بود؟
او برخلاف تصور عمومی اعلام کرد که «دستمزد بازیگران و عوامل در سینمای ایران پایین است» و یک هنرمند باید بتواند با یک سال کار، هزینه‌های سه سال خود را تأمین کند.
هزینه ساخت یک فیلم تجاری در ایران چقدر است؟
بر اساس اعلام تهیه‌کنندگان در این همایش، هزینه فیلم‌هایی مانند «بی‌بدن» حدود ۲۸ میلیارد تومان و فیلم‌هایی مانند «صبحانه با زرافه‌ها» بین ۲۵ تا ۳۰ میلیارد تومان بوده است. مسعود اطیابی نیز هزینه ساخت فیلم‌های خود را حدود ۱۰۰ میلیارد تومان عنوان کرد.
مهم‌ترین مشکل تهیه‌کنندگان در حال حاضر چیست؟
به گفته سعید خانی، رقابت جدی با شبکه نمایش خانگی (پلتفرم‌ها)، بالا رفتن سرسام‌آور دستمزد بازیگران، و عدم وجود قانون کپی‌رایت برای مقابله با پخش غیرقانونی فیلم‌ها، از اصلی‌ترین مشکلات هستند.
فیلمسازان چه حمایتی از دولت می‌خواهند؟
آن‌ها خواستار حمایت دولت در بخش زیرساخت‌ها (ساخت سالن و استودیو)، ارائه وام‌های کم‌بهره و جبران کسری قیمت بلیت سینما هستند.
نتیجه‌گیری
همایش «هزینه‌ها و شیوه‌های تامین سرمایه» به وضوح نشان داد که هزینه فیلمسازی در ایران به ارقام میلیاردی رسیده و این صنعت با چالش‌های جدی مانند رقابت با پلتفرم‌ها، شیوه‌های تولید قدیمی و مدل‌های مالی ناپایدار روبروست. اظهارات صریح چهره‌های برجسته سینما، زنگ خطری برای سیاست‌گذاران و فعالان این حوزه است تا با رویکردی جدید به حمایت و بازسازی ساختارهای این صنعت بپردازند.
