محفل؛ برنامه‌ای فرهنگی با تأثیر جهانی
در دنیای امروز، رسانه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی نقش مهمی در شکل‌دهی به باورها و نگرش‌های جوامع دارند. یکی از برنامه‌هایی که توانسته است تاثیرات فراوانی در سطح جهانی به‌ویژه در جهان اسلام بگذارد، برنامه «محفل» است. این برنامه که در ماه مبارک رمضان ۱۴۰۴ پربیننده‌ترین برنامه تلویزیون شد، به‌طور مؤثر در حال تبدیل شدن به یک جریان فرهنگی بزرگ در سطح جهان اسلام است. با تمرکز بر قرآن و مفاهیم دینی، این برنامه توانسته است افکار مختلف را در کشورهای مختلف به‌ویژه در میان جوانان شیعه و مسلمانان دیگر مذاهب تحت تأثیر قرار دهد و رویکرد جدیدی به قرآن و معارف اسلامی معرفی کند.
تلاش برای خارج کردن قرآن از قالب تشریفاتی
یکی از اهداف اصلی برنامه «محفل»، خارج کردن قرآن از قالب‌های تشریفاتی است که در برخی جوامع برای آن ایجاد شده است. تهیه‌کننده برنامه، محمدحسین هاشمی گلپایگانی، در این خصوص بیان کرد که «محفل» سعی دارد قرآن را به دیالوگ زنده‌ای در زندگی مردم تبدیل کند. به‌جای اینکه قرآن تنها در مجالس مذهبی و مراسم‌های تشریفاتی تلاوت شود، این برنامه تلاش کرده است تا قرآن را وارد زندگی روزمره مردم کند و در این راستا رویکردی متفاوت به‌وجود آورد. این تغییر رویکرد باعث شد که «محفل» به‌عنوان یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی شناخته شود و مخاطبان زیادی در داخل و خارج از کشور جذب کند.
ویژگی‌های فنی و تولیدی برنامه
یکی از دلایل موفقیت «محفل»، کیفیت بالای تولید آن است. در تولید این برنامه از استانداردهای بالای فنی استفاده شده است. دکور، تصویر، صدا و نور به‌طور حرفه‌ای طراحی شده‌اند تا تجربه تماشای این برنامه برای مخاطب، جذاب و تاثیرگذار باشد. هاشمی گلپایگانی تأکید کرد که این برنامه با توجه به ویژگی‌های فنی و تولیدی خود، تلاش کرده است بهترین تجربه را برای مخاطب فراهم کند. انتخاب دقیق سوژه‌ها، تحقیق و بررسی پیش از تولید، و کارگردانی حرفه‌ای از دیگر عواملی است که باعث موفقیت این برنامه شده است.
محوریت مقاومت و نمادهای دینی در «محفل»
در برنامه «محفل»، به‌ویژه در فصل‌های اخیر، تمرکز زیادی بر مفاهیم مقاومت در قرآن و تاریخ اسلام گذاشته شده است. هاشمی در این رابطه گفت که امسال در طراحی دکور، سوژه‌های بحث و انتخاب مهمانان، محوریت مفهوم «مقاومت» و اهمیت قدس و فلسطین به‌طور ویژه‌ای مورد توجه قرار گرفت. این برنامه با استفاده از المان‌های نمادین همچون تصویر قدس، سعی کرده است تا جبهه فرهنگی را در برابر جبهه‌های سیاسی و نظامی تقویت کند. دعوت از مهمانان مرتبط با مقاومت، از کشورهای مختلف همچون لبنان و فلسطین، باعث شد که این برنامه نقش قابل توجهی در انتقال پیام مقاومت در سطح جهانی ایفا کند.
دعوت از مهمانان بین‌المللی برای تقویت پیام «محفل»
یکی از ویژگی‌های برجسته برنامه «محفل»، دعوت از چهره‌های بین‌المللی مرتبط با مقاومت و مفاهیم دینی است. این دعوت‌ها با وجود محدودیت‌ها و چالش‌هایی که در این زمینه وجود داشت، همچنان ادامه پیدا کرده است. هاشمی گلپایگانی به این نکته اشاره کرد که تلاش‌هایی برای دعوت از چهره‌های مقاومت از کشورهای مختلف مانند اندونزی و کشورهای عربی انجام شده است. این اقدام‌ها باعث گسترش تاثیرگذاری برنامه در سطح جهان اسلام شده است. ایران به‌عنوان کشوری که در مرکز این جریان فرهنگی قرار دارد، نیازمند تمرکز بیشتر در این حوزه است تا این حرکت فرهنگی را تقویت کند.
قدس؛ محور اصلی در محفل
در میان تمام مسائل مطرح‌شده در «محفل»، قدس همیشه به‌عنوان موضوع اصلی و مهمترین مسئله جهان اسلام مطرح بوده است. هاشمی گلپایگانی تأکید کرد که پرداخت به موضوع قدس، پاشنه آشیل تحقق آرمان‌های قرآنی و انقلابی است. وی همچنین اشاره کرد که قدس امروز به‌عنوان میدان نبرد کفر و شرک، جبهه‌ای است که در یک سوی آن آزادیخواهی، اسلام و مقاومت قرار دارد و در سوی دیگر، ظلم، سازش و نفاق. «محفل» توانسته است با پرداختن به این موضوع مهم، تاثیرات فرهنگی و معنوی زیادی بر مخاطبان در سراسر جهان اسلام بگذارد.
داوری در «محفل»؛ ترکیب تجربیات جهانی
یکی دیگر از ویژگی‌های متمایز برنامه «محفل»، بخش داوری آن است که به‌طور ویژه به‌دنبال گسترش تنوع و ایجاد یک فضای پویای داوری است. هاشمی بیان کرد که در این بخش، علاوه بر داوران ثابت، مهمانان ویژه بین‌المللی از کشورهایی مانند مصر، انگلیس و افغانستان دعوت شده‌اند. این مهمانان با تسلط بر مفاهیم دینی و ویژگی‌های شخصیتی مختلف، میز داوران برنامه را متنوع و پویا کرده‌اند. این ترکیب داوری به برنامه این امکان را داده است که بازخوردهای بین‌المللی بیشتری دریافت کند و بتواند تاثیر بیشتری در سطح جهانی داشته باشد.
همکاری با نهادهای مذهبی و فرهنگی در تولید محفل
این برنامه نه‌تنها یک برنامه تلویزیونی است، بلکه محصولی فرهنگی است که از حمایت نهادهای مختلف مذهبی و فرهنگی برخوردار است. هاشمی اشاره کرد که این برنامه با همکاری نهادهایی چون سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری تهران، سازمان اوقاف و کمیته امداد به تولید رسید. این نهادها بیش از ۳۰۰۰ سوژه را برای برنامه بررسی کردند و با همکاری‌های مختلف، محتوای این برنامه غنی‌تر و کامل‌تر شد. این همکاری‌ها به برنامه «محفل» کمک کرد تا در سطح گسترده‌تری منتشر شده و تاثیرگذارتر باشد.
محفل در منطقه و تغییر نگاه‌ها به شیعه
یکی از دستاوردهای مهم «محفل»، تغییر نگرش‌ها در سطح منطقه بوده است. هاشمی به این نکته اشاره کرد که پیش از این برخی در کشورهای منطقه به اشتباه تصور می‌کردند که شیعیان از قرآن دور هستند، اما پس از پخش برنامه «محفل»، جوانان در کشورهای مختلف شاهد بودند که چگونه قرآن به‌طور صحیح و عمیق در میان شیعیان تلاوت می‌شود. این برنامه توانسته است تصویر مثبت و دقیقی از شیعه و اسلام را در میان مسلمانان سایر کشورهای اسلامی ارائه دهد.
دستاوردهای «محفل» در کشورهای عربی
این برنامه در کشورهای عربی مانند عراق نیز توانسته است به یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های دینی تبدیل شود. هاشمی اشاره کرد که این برنامه در میان برنامه‌های مشابه در عراق رتبه نخست را کسب کرده است. این موفقیت به دلیل تأثیرگذاری بالا و مخاطبان گسترده‌ای است که برنامه توانسته است در این کشورها جذب کند. این دستاوردها نشان می‌دهد که «محفل» نه‌تنها یک برنامه تلویزیونی، بلکه یک جریان فرهنگی بزرگ است که تاثیرات آن به‌طور واضح در سطح جهانی قابل مشاهده است.
نتیجه‌گیری: «محفل»؛ یک جریان فرهنگی مؤثر در سطح جهان اسلام
در نهایت، می‌توان گفت که این برنامه به‌عنوان یک جریان فرهنگی مؤثر در سطح جهان اسلام، توانسته است افکار و نگرش‌ها را تغییر دهد. این برنامه با توجه به محتوای عمیق دینی، دعوت از مهمانان بین‌المللی و تاکید بر مسائل محوری مانند قدس و مقاومت، توانسته است در سطح جهانی تاثیرگذار باشد. با توجه به دستاوردهای این برنامه، به‌نظر می‌رسد که «محفل» به یکی از مهمترین برنامه‌های فرهنگی در جهان اسلام تبدیل شده است که می‌تواند در آینده نیز نقش مهمی در تقویت ارتباطات فرهنگی و دینی ایفا کند.
خبرنگار: شیدا قهرمانی
