در تحقیق اخیر، پژوهشگران ماده‌ای خاص را توسعه داده‌اند که محیط لازم برای رشد دندان را در آزمایشگاه شبیه‌سازی می‌کند. این محیط مصنوعی به سلول‌ها این امکان را می‌دهد که سیگنال‌هایی برای تشکیل دندان ارسال کنند.
دکتر آنا آنجلووا، مدیر بخش دندانپزشکی ترمیمی در کالج کینگ لندن، در این‌باره گفته است که این تحقیق نه‌تنها به ما امکان رشد دندان آزمایشگاهی از سلول‌های خود بیمار را می‌دهد، بلکه می‌تواند به‌طور اساسی مراقبت‌های دندانپزشکی را تغییر دهد و به آن نگاهی نو بیفزاید.
دندان آزمایشگاهی : تغییر رویکرد در درمان‌های دندانپزشکی
دندان آزمایشگاهی به‌عنوان یک راه‌حل نوآورانه برای درمان دندان‌های از دست رفته، می‌تواند به‌زودی جایگزین ایمپلنت‌های دندانی و روش‌های پرکردگی شود. این نوع دندان‌ها برخلاف ایمپلنت‌ها که از مواد خارجی ساخته می‌شوند، از سلول‌های خود بدن بیمار ساخته می‌شوند.
این روش باعث می‌شود که دندان آزمایشگاهی به‌طور طبیعی با بدن بیمار سازگار شوند و در فک فرد به راحتی عمل کنند، مانند دندان‌های طبیعی خود بیمار.
در مقایسه با روش‌های رایج پرکردن دندان‌ها، که معمولاً از مواد پرکننده‌ای مانند آمالگام یا کامپوزیت ساخته می‌شوند، دندان‌های آزمایشگاهی مزایای چشمگیری دارند. مواد پرکردنی، به مرور زمان ممکن است باعث ضعیف شدن ساختار دندان شوند و به پوسیدگی یا حساسیت دندان منجر شوند.
از سوی دیگر، ایمپلنت‌های دندانی که در حال حاضر به عنوان یک درمان رایج برای دندان‌های از دست رفته استفاده می‌شوند، روش‌های جراحی تهاجمی هستند که نیاز به قرار دادن پایه‌های فلزی در استخوان فک دارند. این روش نیز کاملاً مشابه دندان طبیعی عمل نمی‌کند و ممکن است در درازمدت مشکلاتی ایجاد کند.
چگونه دندان آزمایشگاهی رشد می‌کند؟
در این تحقیق، پژوهشگران به‌طور موفقیت‌آمیز توانستند محیطی را در آزمایشگاه شبیه‌سازی کنند که شرایط لازم برای رشد دندان را به‌طور طبیعی فراهم می‌آورد. این محیط برای سلول‌های دندانی موجود در بدن انسان فراهم می‌کند تا سیگنال‌های خاصی را برای رشد و تشکیل دندان‌ها ارسال کنند.
به گفته محققان، این فرایند به گونه‌ای طراحی شده است که سلول‌ها بتوانند به‌طور مستقل رشد کنند و در نهایت به دندان‌های کامل و طبیعی تبدیل شوند.
در آزمایش‌های انجام شده، سلول‌های موجود در لثه‌های انسان و سایر نواحی دهان، پس از قرار گرفتن در محیط شبیه‌سازی شده، به تدریج شروع به رشد و تشکیل بافت دندانی کردند.
این دستاورد می‌تواند به‌طور چشمگیری روش‌های کنونی درمان دندان‌های از دست رفته را تغییر دهد و به‌جای استفاده از روش‌های مصنوعی مانند ایمپلنت‌ها، به بیماران این امکان را بدهد که دندان‌های طبیعی خود را دوباره رشد دهند.
چالش‌ها و موانع موجود در توسعه دندان آزمایشگاهی
با وجود این پیشرفت‌های شگرف، هنوز چالش‌هایی در زمینه توسعه دندان‌های آزمایشگاهی وجود دارد. پیش از این، تلاش‌ها برای ایجاد فرایند رشد دندان در آزمایشگاه با شکست مواجه شده بود. یکی از مشکلات اصلی این بود که سلول‌ها قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر و ارسال سیگنال‌های لازم برای رشد دندان نبودند.
اما اکنون با استفاده از فناوری‌های نوین، این مشکل برطرف شده است و سلول‌ها به‌طور مؤثر با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و رشد دندان را آغاز می‌کنند.
تحقیقات فعلی نشان می‌دهد که هنوز راه زیادی برای استفاده عملی از این فناوری‌ها در دندانپزشکی وجود دارد، اما محققان دو روش اصلی را برای تولید دندان‌های آزمایشگاهی در نظر دارند. اولین روش شامل رشد یک دندان کامل در آزمایشگاه و سپس کاشت آن در فک بیمار است. این دندان پس از ایمپلنت شدن در فک، به‌طور طبیعی رشد خواهد کرد و عملکرد مشابه دندان طبیعی را خواهد داشت.
دومین روش شامل قرار دادن سلول‌های دندان در مراحل اولیه در فک بیمار است، به‌طوری که دندان‌ها مستقیماً در داخل فک شروع به رشد می‌کنند. این روش ممکن است از نظر عملی چالش‌برانگیزتر باشد، اما محققان امیدوارند که با پیشرفت در فناوری‌های زیستی، این روش نیز به‌زودی عملی شود و به روشی رایج در دندانپزشکی تبدیل گردد.
مقایسه دندان‌های آزمایشگاهی با روش‌های دیگر درمان دندان
یکی از نکات مهم در مقایسه دندان‌های آزمایشگاهی با روش‌های دیگر درمانی مانند ایمپلنت‌ها و پرکردگی‌ها این است که دندان آزمایشگاهی نه تنها عملکرد طبیعی دندان را بازسازی می‌کنند، بلکه از نظر ظاهری نیز مشابه دندان‌های طبیعی بیمار خواهند بود.
برخلاف ایمپلنت‌ها و پرکردگی‌ها که ممکن است به مرور زمان تغییر رنگ داده یا نیاز به ترمیم داشته باشند، دندان آزمایشگاهی به دلیل اینکه از سلول‌های خود بیمار ساخته می‌شوند، با بدن او هماهنگ‌تر خواهند بود و کمتر دچار مشکلاتی مانند عفونت یا پس‌زدگی خواهند شد.
علاوه بر این، ایمپلنت‌های دندانی به‌طور معمول نیاز به یک عمل جراحی پیچیده دارند که ممکن است با درد و عوارض جانبی همراه باشد. در مقابل، دندان‌های آزمایشگاهی با استفاده از سلول‌های خود بیمار ساخته می‌شوند و بنابراین نیازی به جراحی‌های پیچیده یا قرار دادن اجسام خارجی در بدن نیست. این ویژگی باعث می‌شود که این روش به‌عنوان یک درمان غیرتهاجمی و طبیعی برای بیماران بسیار جذاب باشد.
نتیجه‌گیری
دندان آزمایشگاهی یکی از دستاوردهای بزرگ در دنیای علم و دندانپزشکی است که می‌تواند به‌طور کامل روش‌های فعلی درمان دندان‌های از دست رفته را متحول کند. این فناوری که به بیماران این امکان را می‌دهد که دندان‌های خود را با استفاده از سلول‌های بدن خود دوباره رشد دهند، نه‌تنها از نظر عملکردی مشابه دندان‌های طبیعی است، بلکه از نظر زیبایی‌شناختی نیز مزایای زیادی دارد.
با پیشرفت بیشتر در این فناوری، به‌زودی ممکن است دندان آزمایشگاهی به یک درمان اصلی و رایج برای مشکلات دندانی تبدیل شوند.
