باور غلط: آیا با خوردن چند قرص، سیستم ایمنی قوی می‌شود؟
دکتر شریفی با تأکید بر اینکه «غذا جای دارو نیست»، توضیح داد: «بدن انسان به طیف وسیعی از ریزمغذی‌ها نیاز دارد که تنها با یک یا چند ماده غذایی خاص تأمین نمی‌شود. سلامت سیستم ایمنی در گروی رعایت یک الگوی تغذیه‌ای متعادل و استفاده از تمام گروه‌های غذایی است.» او این باور که تنها با مصرف غذا و مکمل می‌توان سیستم ایمنی را “قوی” کرد، اشتباه و ساده‌انگارانه خواند.
عوارض خوددرمانی با ویتامین‌ها و مکمل‌ها: از سنگ کلیه تا نتیجه معکوس
این متخصص تغذیه هشدار داد که مصرف مکمل‌ها و خوددرمانی با ویتامین‌ها و مکمل‌ها بدون تجویز پزشک و وجود کمبود واقعی در بدن، نه تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد. او به عنوان مثال به ویتامین C اشاره کرد و گفت: «مکمل‌هایی مانند ویتامین C برای کسانی مفید است که دچار کمبود واقعی هستند، مانند افراد سالمند، سیگاری‌ها یا کسانی که مصرف میوه و سبزی کمی دارند. در غیر این صورت، مصرف بی‌رویه آن ممکن است عوارضی مانند سنگ کلیه ایجاد کند.»
چه عواملی سیستم ایمنی را واقعاً تضعیف می‌کنند؟
به گفته دکتر شریفی، به جای تمرکز افراطی بر مصرف مکمل‌ها، باید به عواملی که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند توجه کرد. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:
- چاقی و اضافه وزن
- خواب ناکافی
- کم‌تحرکی و سبک زندگی نشسته
- استرس مزمن
- تغذیه ناسالم و نامتعادل
- افزایش سن
برای مثال، کمبود ویتامین A که ناشی از تغذیه نامناسب است، باعث ضعف در مخاط‌های تنفسی و گوارشی شده و بدن را در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند.
راهکار صحیح: تغذیه طبیعی و سبک زندگی سالم
این متخصص تغذیه تأکید کرد که بهترین راه برای حمایت از سیستم ایمنی، دریافت مواد مغذی از طریق منابع طبیعی است. او گفت: «موادی مانند پروبیوتیک‌ها و کلروفیل‌های گیاهی اگرچه می‌توانند به ارتقای سلامت کمک کنند، اما باید در قالب رژیم غذایی طبیعی مصرف شوند. استفاده از پودرهای آماده تأثیر قابل‌توجهی ندارد.» همچنین، غذاهایی مانند سوپ در دوران بیماری برای تأمین آب و الکترولیت‌های بدن مفید هستند، اما جایگزین دارو نیستند و شواهد علمی مشخصی برای کاهش دوره درمان توسط آن‌ها وجود ندارد.
سوالات متداول؛ خوددرمانی با ویتامین‌ها و مکمل‌ها
آیا مصرف روزانه ویتامین C برای جلوگیری از سرماخوردگی مفید است؟
فقط در صورتی که شما جزو گروه‌های در معرض خطر کمبود این ویتامین باشید (مانند سالمندان و سیگاری‌ها) و پزشک آن را تجویز کرده باشد. برای افراد عادی، مصرف بی‌رویه آن فایده‌ای نداشته و حتی می‌تواند منجر به سنگ کلیه شود.
آیا سوپ می‌تواند جای دارو را در زمان بیماری بگیرد؟
خیر. سوپ به تأمین آب و الکترولیت‌های بدن در دوران بیماری کمک می‌کند، اما هیچ شواهد علمی مبنی بر اینکه بتواند دوره درمان را کوتاه کند یا جایگزین داروهای تجویز شده توسط پزشک باشد، وجود ندارد.
مهم‌ترین راه برای تقویت سیستم ایمنی چیست؟
یک رویکرد جامع شامل تغذیه متعادل و متنوع، خواب کافی (۷-۸ ساعت در شب)، ورزش منظم، مدیریت استرس و حفظ وزن سالم، بسیار مؤثرتر از مصرف هرگونه مکمل یا غذای خاص است.
چه زمانی باید مکمل مصرف کنیم؟
تنها زمانی که پزشک بر اساس آزمایش خون یا علائم بالینی، کمبود یک ویتامین یا ماده معدنی خاص را در بدن شما تشخیص داده و دوز مشخصی را برای شما تجویز کرده باشد.
نتیجه‌گیری
پیام نهایی روشن است: خوددرمانی با ویتامین‌ها و مکمل‌ها یک راهکار مؤثر برای تقویت سیستم ایمنی نیست و می‌تواند خطرناک باشد. اگر می‌خواهیم سیستم ایمنی قوی داشته باشیم، باید بر اصول اساسی سلامت، یعنی تغذیه متعادل، سبک زندگی سالم، خواب کافی و تحرک منظم تمرکز کنیم. مصرف هرگونه مکمل باید صرفاً با تشخیص کمبود و تجویز پزشک صورت گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در حوزه سلامت می‌توانید به وب‌سایت سازمان بهداشت جهانی (WHO) مراجعه کنید.
