حذف 4 صفر از پول ملی؛ تصویب کلیات در کمیسیون اقتصادی مجلس
فتح‌الله توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با تأیید این خبر اظهار کرد: «این لایحه دولت بود که از مدت‌ها قبل مطرح شده بود. پس از توضیحات آقای فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، و مسئولان وزارت اقتصاد، لایحه مجدداً به رأی‌گیری گذاشته شد و کمیسیون با بررسی کلیات آن موافقت کرد.» وی افزود که این طرح به زودی برای بررسی جزئیات و رفع ایرادات احتمالی در دستور کار قرار گرفته و سپس برای رأی‌گیری نهایی به صحن علنی مجلس ارجاع خواهد شد.
دلایل تصویب طرح حذف ۴ صفر از پول ملی
این عضو کمیسیون اقتصادی تأکید کرد که این اقدام یک «کار نرم‌افزاری» برای اقتصاد ملی است و نباید از آن انتظار کاهش تورم یا افزایش تولید ناخالص داخلی را داشت. مهم‌ترین دلایل اجرای این طرح عبارتند از:
- اصلاح حیثیت پول ملی: توسلی گفت: «وقتی گفته می‌شود یک دلار مساوی با یک میلیون ریال است، این بیان بار منفی برای شنونده ایجاد می‌کند. اگر بگوییم یک دلار مساوی با ۱۰۰ تومان است، بار مثبتی در افکار عمومی و بحث‌های بین‌المللی ایجاد می‌شود.»
- کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس: با حذف صفرها، نیاز به چاپ اسکناس‌های درشت کاهش یافته و هزینه‌های سنگین تأمین کاغذ و جوهر مخصوص اسکناس نیز کم می‌شود.
- ساده‌سازی محاسبات و کاهش خطا: حذف صفرهای اضافه، محاسبات مالی را برای عموم مردم و نظام بانکی ساده‌تر کرده و از بروز خطاهای ناشی از سردرگمی میان ریال و تومان جلوگیری می‌کند.
- مقابله با دلاریزه شدن اقتصاد: به گفته این نماینده، کاهش شدید ارزش ریال باعث شده که بسیاری از معاملات در کشور به صورت دلاری انجام شود. تقویت ظاهری پول ملی می‌تواند به بازگشت ریال به مبادلات کمک کند.
سابقه طولانی یک لایحه مهم
طرح اصلاح نظام پولی و حذف صفرها، سابقه‌ای طولانی دارد. این لایحه اولین بار در سال ۱۳۹۸ توسط هیئت دولت مطرح شد، در سال ۱۳۹۹ در مجلس به تصویب رسید اما پس از ارسال به شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام، با ایراداتی مواجه و در سال ۱۴۰۰ برای بررسی مجدد به کمیسیون اقتصادی ارجاع شد. اکنون پس از چند سال، این کمیسیون بار دیگر کلیات آن را به تصویب رسانده است.
موضوعات مورد بحث: چند صفر حذف شود؟ نام پول جدید چه باشد؟
اگرچه لایحه اولیه بر حذف ۴ صفر تأکید داشت، اما توسلی اشاره کرد که در حال حاضر برخی معتقد به حذف ۵ صفر یا بیشتر هستند. همچنین بحث‌هایی در خصوص نام‌گذاری نهایی پول ملی (تداوم استفاده از ریال و تومان یا انتخاب نام جدید) وجود دارد که تمام این موارد در بررسی‌های آتی کمیسیون اقتصادی مورد بحث قرار خواهد گرفت.
سوالات متداول
آیا حذف ۴ صفر از پول ملی قطعی شده است؟
خیر. در حال حاضر تنها «کلیات» این لایحه در کمیسیون اقتصادی مجلس تصویب شده است. این طرح باید پس از بررسی جزئیات، در صحن علنی مجلس نیز رأی بیاورد و سپس به تأیید شورای نگهبان برسد.
با حذف ۴ صفر، واحد پول جدید چه نام خواهد داشت؟
هنوز نام نهایی مشخص نیست. بحث‌ها در این خصوص ادامه دارد و ممکن است «تومان» به عنوان واحد اصلی انتخاب شود یا نام جدیدی معرفی گردد.
آیا این طرح باعث کاهش تورم می‌شود؟
خیر. به گفته صریح اعضای کمیسیون اقتصادی و کارشناسان، این اقدام یک تغییر «نرم‌افزاری» و ظاهری است و هیچ تأثیر مستقیمی بر کاهش تورم یا قدرت خرید مردم نخواهد داشت.
اگر این طرح اجرا شود، یک میلیون ریال فعلی معادل چه مبلغی خواهد بود؟
در صورت حذف ۴ صفر، هر ۱۰,۰۰۰ ریال فعلی معادل ۱ واحد پول جدید (مثلاً ۱ تومان جدید) خواهد شد. بنابراین، یک میلیون ریال فعلی معادل ۱۰۰ واحد پول جدید می‌شود.
نتیجه‌گیری
تصویب کلیات طرح حذف ۴ صفر از پول ملی در کمیسیون تخصصی مجلس، یک گام مهم رو به جلو برای یک اصلاح ساختاری ضروری اما به تأخیر افتاده است. هرچند این طرح تأثیری بر تورم نخواهد داشت، اما می‌تواند با ساده‌سازی مبادلات و بازگرداندن اعتبار روانی به پول ملی، تأثیرات مثبتی در بلندمدت داشته باشد.
اکنون باید منتظر ماند و دید که جزئیات نهایی این طرح چه خواهد بود و آیا می‌تواند از سد صحن علنی و شورای نگهبان عبور کند. برای اطلاع از آخرین اخبار اقتصادی می‌توانید به وب‌سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنید.
