تأثیر رفتاری: تصمیم‌های عجولانه و ریسک‌پذیری بیشتر
این مطالعه که روی ۳۶ دانش‌آموز بین ۱۸ تا ۲۴ سال انجام شد، نشان داد افرادی که علائم اعتیاد به ویدیوهای کوتاه را از خود بروز می‌دادند، در مواجهه با وظایفی که شامل ریسک مالی بود، رفتار متفاوتی داشتند.
این افراد حساسیت کمتری نسبت به ضررهای احتمالی نشان می‌دادند و تمایل داشتند تصمیماتی سریع‌تر، پرخطرتر و تکانشی‌تر بگیرند. به عبارت دیگر، مغز آن‌ها برای دریافت پاداش‌های فوری (مانند لذت دیدن ویدیوی بعدی) تربیت شده و در نتیجه، صبر و تحمل لازم برای ارزیابی ریسک‌های بلندمدت را از دست می‌دهد.
تغییرات مغزی: چه اتفاقی در مغز افراد معتاد رخ می‌دهد؟
محققان با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI)، فعالیت مغز شرکت‌کنندگان را در حین انجام وظایف بررسی کردند و به نتایج قابل توجهی دست یافتند:
- کاهش فعالیت در ناحیه کنترل شناختی: در افراد معتاد، فعالیت در ناحیه‌ای از مغز به نام «پیش‌گوه» (precuneus) کاهش یافته بود. این بخش از مغز مسئول کنترل شناختی، خوداندیشی و تفکر عمیق است. کاهش فعالیت در این ناحیه می‌تواند توضیح دهد که چرا این افراد تصمیمات عجولانه‌تری می‌گیرند.
- افزایش فعالیت در نواحی ارزیابی فقدان: در مقابل، فعالیت در بخش‌هایی مانند «مخچه» و «شکنج پس‌مرکزی» که با ارزیابی فقدان‌ها و تجربیات منفی مرتبط هستند، افزایش یافته بود.
ابعاد گسترده‌تر مشکل: از بی‌خوابی تا افسردگی
پروفسور کیانگ وانگ، نویسنده این مطالعه، تأیید می‌کند که این مشکل ابعاد گسترده‌ای دارد. او اشاره می‌کند که کاربران در چین به طور متوسط روزانه حدود ۱۵۱ دقیقه را صرف تماشای ویدیوهای کوتاه می‌کنند. این میزان استفاده افراطی، تأثیرات منفی اثبات‌شده‌ای بر سلامت روان دارد، از جمله:
- کاهش دامنه توجه و تمرکز
- افت کیفیت خواب
- افزایش خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب
سوالات متداول
یافته اصلی مطالعه جدید در مورد ویدیوهای کوتاه چیست؟
یافته اصلی این است که اعتیاد به ویدیوهای کوتاه (مانند تیک‌تاک و ریلز) با افزایش رفتارهای تکانشی و تصمیم‌گیری‌های پرخطر و عجولانه مرتبط است.
این اعتیاد چگونه بر مغز تأثیر می‌گذارد؟
این مطالعه نشان داد که اعتیاد به این ویدیوها باعث کاهش فعالیت در بخشی از مغز می‌شود که مسئول کنترل شناختی و تفکر عمیق است (ناحیه پیش‌گوه).
این تحقیق چگونه انجام شده است؟
محققان با استفاده از دستگاه fMRI، فعالیت مغز شرکت‌کنندگان را در حالی که وظایف مرتبط با ریسک مالی انجام می‌دادند، اسکن و تحلیل کرده‌اند.
آیا این ویدیوها عوارض دیگری هم دارند؟
بله، نویسنده مطالعه به تأثیرات منفی دیگری مانند کاهش دامنه توجه، افت کیفیت خواب و افزایش خطر ابتلا به افسردگی نیز اشاره می‌کند.
نتیجه‌گیری
مطالعه جدید نشان می‌دهد که اعتیاد به ویدیوهای کوتاه تنها یک عادت سرگرم‌کننده نیست، بلکه می‌تواند به صورت فیزیکی سیم‌کشی مغز ما را تغییر داده و توانایی ما برای تصمیم‌گیری منطقی و کنترل تکانه‌ها را تضعیف کند. این یافته‌ها هشداری جدی برای نسل جدید و ضرورت ایجاد تعادل در مصرف محتوای دیجیتال را بیش از پیش آشکار می‌سازد. برای مطالعه بیشتر می‌توانید به وب‌سایت‌های علمی معتبر مانند PsyPost مراجعه کنید یا برای اطلاع از آخرین اخبار علمی به بخش دانش و فناوری پرداد سر بزنید.
